Szuflada z dokumentami [Czarna księga, red. Wasilij Grossman, Ilja Erenburg, oprac. Joanna Nalewajko-Kulikov]
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 17 (2021), strony: 581-594
Data publikacji: 2021-12-23
Abstrakt
Esej napisany na marginesie Czarnej księgi (w wydaniu polskim). Jest to tom świadectw o Holokauście, zebranych z grubsza w dawnej tzw. strefie osiedlenia Żydów przez Żydowski Komitet Antyfaszystowski jeszcze podczas wojny lub zaraz po niej. Wydanie księgi wówczas zostało zatrzymane przez władze sowieckie w ramach posunięć towarzyszących zamordowaniu członków Komitetu. Autor eseju przedstawia wartość źródłową tych świadectw oraz niektóre wnioski z nich płynące
Słowa kluczowe
strefa osiedlenia, Żydowski Komitet Antyfaszystowski, Holokaust, stosunki między Żydami oraz innymi obywatelami krajów bałtyckich, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Rumunii, Mołdawii, Polski
Bibliografia
Bukowska-Marczak Ewa, Przyjaciele, koledzy, wrogowie? Relacje pomiędzy polskimi, żydowskimi i ukraińskimi studentami Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie w okresie międzywojennym (1918–1939), Warszawa: Neriton, 2019.
Charrière Henri, Papillon, tłum. Wojciech Gilewski, Warszawa: PIW, 1994 i inne wydania.
Czarna księga, red. Ilja Erenburg, Wasilij Grossman, tłum. Małgorzata Buchalik, Halyna Dubyk, Halina Grubowska, Mirosława Jankowska, Maria Karachentseva, Kacper Miklaszewski, Tamara Monko- Ejgenberg, oprac. Joanna Nalewajko-Kulikov, Warszawa: ŻIH, 2020.
Czerniaków Adam, Dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942, oprac. Marian Fuks, Warszawa: PWN, 1983.
Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2018.
Frister Roman, Autoportret z blizną, tłum. Elżbieta i Roman Frister, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Przybylik &, 2019.
Garapich Michał P., Dzieci Kazimierza, Wołowiec: Czarne, 2019.
Gauden Grzegorz, Lwów. Kres iluzji. Opowieść o pogromie listopadowym 1918, Kraków: Universitas, 2019.
Grabowski Jan, Czego trzeba, by Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów nie stał się farsą, „Gazeta Wyborcza”, 28 III 2019.
Grabowski Jan, Pamięciowy blitz Instytutu Pileckiego dotarł do Treblinki, wyborcza.pl („Ale Historia”), 28 XI 2021.
Korzeniewski Bohdan, Było, minęło… Wspomnienia, przedmowa Anna Kuligowska-Korzeniewska, posłowie Andrzej Kruczyński, Warszawa: PIW, 2020.
Linkiewicz Olga, Lokalność i nacjonalizm. Społeczności wiejskie Galicji Wschodniej w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków: Universitas, 2018.
Machcewicz Maciej, „Przecież jutro wyjedziemy do kraju, do Polski” Życie codzienne polskich zesłańców na Syberii w latach 1940–1946, „Zesłaniec. Kwartalnik Rady Naukowej Zarządu Głównego Związku Sybiraków” 2015, nr 62.
Pawełczyńska Anna, Wartości a przemoc. Zarys socjologicznej problematyki Oświęcimia, Lublin: Test, 2004.
Perechodnik Calek, Spowiedź, oprac. David Engel, Warszawa: Ośrodek Karta, 2016.
Podlasek Maria, W skórze Niemca, „Polityka”, 15 V 1993.
Ringelblum Emanuel, Stosunki polsko-żydowskie w czasie drugiej wojny światowej. Uwagi i spostrzeżenia, oprac. i wstęp Artur Eisenbach, Warszawa: Czytelnik, 1988.
Sakson Andrzej, Cień Königsberga, „Gazeta Wyborcza”, 20 IX 2002.
Sierakowiak Dawid, Dziennik, oprac. Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Warszawa: ŻIH, 2016.
Świda-Ziemba Hanna, Uchwycić życie. Wspomnienia, dzienniki i listy 1930–1989, wybór i oprac. Dominik Czapigo, Warszawa: Ośrodek Karta, 2018.
„W czterdziestym nas matko na Sybir zesłali…” Polska a Rosja 1939–1942, wybór i oprac. Jan Tomasz Gross, Irena Grudzińska-Gross, wstęp Jan Tomasz Gross, Londyn: Aneks, 1983.
Licencja
Copyright (c) 2021 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Marcin Kula, W pierwszym kręgu. Listy ukrywającego się , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Marcin Kula, Elementy obrazu może błędne, ale całość najpewniej prawdziwa. Jedwabne, Radziłów, Wąsosz… [Mirosław Tryczyk, Miasta śmierci] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Marcin Kula, Skończyły się obchody rocznicy Marca, porozmawiajmy więc o nim jeszcze raz, w perspektywie długiego trwania , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Marcin Kula, Kucia Marek, Auschwitz jako fakt społeczny , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Marcin Kula, Studium casusu (nawet jeśli niezwykłego), czy kulturowej historii powszechnej? Maria Ferenc, „Każdy pyta, co z nami będzie”. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie, Warszawa: ŻIH, 2021, 528 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Marcin Kula, Po lekturze Behemota , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Marcin Kula, Na defiladę – czy na psychoterapię? Michał Bilewicz, Traumaland. Polacy w cieniu przeszłości, Kraków: Mando, 2024, 336 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)