„Barabasz” i Żydzi. Z historii oddziału AK „Wybranieccy”
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 7 (2011), strony: 63-122
Data publikacji: 2011-12-10
Abstrakt
The article demonstrates hitherto undescribed events from the history of the Home Army partisan detachment “Wybraniecki”, which was famous in the Kielce region. It was under command of the legendary Marian Sołtysiak (nom de guerre “Barabasz”), who was at the same time the commanding officer of the Kielce Home Army Sabotage Directorate [Kedyw]. Initially, the detachment was a seven-person strong sabotage group. In June 1943 it already had a few dozen members and was quartered in a forest camp. In spring 1944 it was transformed into a partisan detachment, which belonged to the 4th Infantry Regiment of the Home Army Legions and which participated in the Tempest Operation. The events described in the article took place between the fall of 1943 and spring of 1944, when the detachment’s squads quartered in a few separate places and met from time to time during the concentrations ordered by the commandant. At that time some Jews in hiding were murdered. Among those shot were: the group kept in hiding by the Pole Stefan Sawa (posthumously decorated with the Righteous among the Nations medal) in a cottage near Daleszyce, Michał Ferenc – Zajączków commune clerk, Roman Olizarowski “Pomsta” – a “Wybraniecki” detachment soldier, who was liquidated after the discovery of his Jewish origin, Izaak Grynbaum from Chęciny and about three Jews hiding in bunkers near Mosty. After the war the following people stood trial: Edward Skrobot, Józef Molenda, Władysław Dziewiór, Mieczysław Szumielewicz and Marian Sołtysiak. The authors reconstruct the facts of those executions, discuss the motivations of the perpetrators and analyze them against the background of the functioning of the underground judiciary, and call into question the validity of some of its sentences. They also discuss the methods and line of defense of the accused ex-partisans.
Słowa kluczowe
Armia Krajowa, Kielecczyzna, Marian Sołtysiak „Barabasz”, Żydzi, morderstwa, oddział "Wybranickich", kielecki Kedyw
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Alina Skibińska, Jakub Petelewicz, Udział Polaków w zbrodniach na Żydach na prowincji regionu Świętokrzyskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Alina Skibińska, Joanna Tokarska-Bakir, “Barabasz” and the Jews: From the history of the “Wybraniecki” Home Army Partisan Detachment , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2013)
- Joanna Tokarska-Bakir, Przedziały śmierci. O książce Jana Grabowskiego, "Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w zagładzie Żydów" , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Alina Skibinska, Życie codzienne Żydów w Kozienicach pod niemiecką okupacją , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Alina Skibinska, Dariusz Libionka, „Przysięgam walczyć o wolną i potężną Polskę, wykonywać rozkazy przełożonych, tak mi dopomóż Bóg”. Żydzi w AK. Epizod z Ostrowca Świętokrzyskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Dariusz Libionka, Alina Skibińska, “I swear to fight for a free and mighty Poland, carry out the orders of my superiors, so help me God.”Jews in the Home Army. An Episode from Ostrowiec Świętokrzyski , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Joanna Tokarska-Bakir, Sprawiedliwi niesprawiedliwi, niesprawiedliwi sprawiedliwi , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Alina Skibinska, „Ludzie opowiadali rzeczy potworne o tym, co się tam działo”. Dwa świadectwa Zagłady – Adama Ulricha z Zakrzówka i Stanisława Ż(Rz)emińskiego z Łukowa , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Joanna Tokarska-Bakir, Logika uniku. O protokole audiencji Josepha Tenenbauma u prymasa Augusta Hlonda 3 czerwca 1946 r , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Alina Skibińska, Jerzy Mazurek, „Barwy Białe” w drodze na pomoc walczącej Warszawie. Zbrodnie AK na Żydach , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)