English
Polish
„W sprawie zamordowania rodziny mojej…”.
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 19 (2023), strony: 355-376
Data publikacji: 2023-12-23
Abstrakt
Icek Lerner z Komarówki Podlaskiej chciał doprowadzić do skazania sprawców mordu sześciu członków jego najbliższej rodziny we wsi Przegaliny koło Komarówki, i swojej partnerki Estery Rybak (a wcześniej jej córki) w Warszawie. Podał nazwiska morderców i przebieg zdarzeń. Jego wysiłki okazały się bezowocne. Po latach sprawę podjął jego syn, Rony Lerner, też bezskutecznie. Artykuł – case study o próbie ocalałego Icka Lernera dochodzenia sprawiedliwości – porusza również, na przykładzie jego późniejszych opisów przeżyć z czasu Holokaustu, kwestię wiarygodności świadectw składanych w dużym oddaleniu czasowym.
Słowa kluczowe
mordowanie Żydów, dochodzenie po wojnie do sprawiedliwości, zemsta, świadectwa żydowskie
Bibliografia
Żródła archiwalne / Archival Sources
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce (AIPN GK)
/100. Akta sprawy: Młynarczyk Franciszek podejrzany o zabójstwo kobiety narodowości żydowskiej podczas okupacji 1949 – 1954.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie (AIPN Lu),
/780, Akta w sprawie Józefa Radczuka i innych.
Archiwum Yad Vashem (YVA)
O.3/5481, Relacja Yitzhaka Lernera 14 VIII 1989 r. (w języku hebrajskim)
M.31.2/4859. Teczka Sprawiedliwych. Gołębiowska Rozalia, Konarzewska Natalia
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego (AŻIH)
/2802 Zeznanie Icka Lernera
/2803 Zeznanie Icka Lernera,
/5195. Icek Lerner, „Przeżycia z czasów okupacji od 1942”, Gdańsk, 12 X 1946
University of Southern California Shoah Foundation, Visual History Archives,
, wywiad z Icchak Lerner, 28 I 1996 r. (w języku hebrajskim).
Opracowania / Content related Literature
Engelking Barbara, Po zamordowaniu udaliśmy się do domu…[w:] Zarys krajobrazu, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa 2011
Bożko Magdalena, Zmory przeszłości straszą w Przegalinach; „Rzeczpospolita”, 24 IV 2006 r.
Bożko Magdalena, Garściami pieniędzy płacili za życie, „Dziennik Wschodni”, 6 IV 2006 r.
Copans Laurie, Seeking Jewish Family’s Fate in Rural Poland, Los Angeles Times, 14 V 2006 r.
Reszka Paweł P, Kto zabił rodzinę Lernerów, „Gazeta Wyborcza Lublin”, 21 I 2008 r.
Zuroff Efraim, Victims or perpetrators? “Jerusalem Post”, 4 IV 2006 r.
Bartov Omer, “European Project, German Policy, Local Practice: Conundrums of a Total History of the Holocaust”, Conference “The Shoah as a European ‘Project’? New Perpetrator Research in a Transnational Perspective”, Paris, 14-16 March 2023.
Film
Lerner's Revenge, reż. Gilal Tocatly, Israel 2007
Strony internetowe / Netography
http://instytutszlubowskiego.pl/gmina-komarowka/ [dostęp 6. I 2023] https://swcjerusalem.org/2006/04/04/wiesenthal– center– urges– polish– authorities– to– expedite– case– of– suspected– holocaust– murderer– discovered– by– israeli– grandson– and– nephew– of– victims/[dostęp 18 III 2023]
Licencja
Copyright (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Anna Bikont, „Marzeniem pana Poteraja jak i moim jest, aby te niechlubne wydarzenia zostały opisane”. O zbrodni oddziału AK na Żydach ukrywających się na bagnach koło wsi Podosie w Łomżyńskiem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Anna Bikont, „Raz napadł na nas młody chłopak i strzelał, myśmy już nie uciekali”. Morderstwa popełniane przez członków AK i BCh na Żydach ze wsi Strzegom , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Anna Bikont, “A young boy attacked us once and started shooting; we didn’t even run any more.” Murders committed on Jews from the village of Strzegom by AK and BCh members , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Anna Bikont, Nasza polska gorączka złota: Paweł Piotr Reszka, Płuczki [Anna Bikont] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Anna Bikont, „Nie trzeba było domu palić, tylko Żydów wyprowadzić i pozabijać” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Anna Bikont, “They did not need to burn the house. They could have led the Jews out and killed them off” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2013)
