Wyświetl Nr 12 (2016)

Nr 12 (2016)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2016-11-30

Dział: Z warsztatów badawczych

„Coraz to nowe żądania, coraz to nowe grymasy” – relacja władzy i podporządkowania między Polakami a Żydami w kryjówkach po aryjskiej stronie

Justyna Kowalska-Leder

j.kowalska-leder@uw.edu.pl

adiunkt w Instytucie Kultury Polskiej UW, kieru- je w IKP Zakładem Historii Kultury i Zespołem Badań Pamięci o Zagładzie, au- torka książki Doświadczenie Zagłady z perspektywy dziecka w polskiej literaturze dokumentu osobistego (2009), która ukazała się również w wersji anglojęzycznej Their Childhood and the Holocaust. A Child’s Perspective in Polish Documentary and Autobiographical Literature (2015). Opracowała książkowe wydanie Dziennika Reni Knoll (2012). Aktualnie wraz z Zespołem Pamięci o Zagładzie kończy prace nad tomem zbiorowym Ślady Holokaustu w imaginarium kultury polskiej.

https://orcid.org/0000-0003-4727-4431

Instytut Kultury Polskiej, Uniwersytet Warszawski

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 12 (2016), strony: 209-241

Data publikacji: 2016-11-30

https://doi.org/10.32927/ZZSiM.413

Abstrakt

Bohaterkami tekstu są trzy samotne, niezamożne i niewykształcone Polki (krawcowa, służąca i pracownica kuchni), które podczas wojny ukrywały w swoich mieszkaniach Żydów (w Warszawie i Drohobyczu). Wszystkie trzy udzielały pomocy płatnej, jednak – z tego co wiadomo – żadna z nich nie posunęła się do szantażu finansowego czy też innego znaczącego nadużycia w sferze materialnej. Okoliczności wojenne stały się dla nich natomiast okazją do zaspokojenia potrzeb emocjonalnych, w innych warunkach niemożliwych do zrealizowania. Ich udziałem stała się przyjemność czerpana z posiadania władzy nad drugim człowiekiem i sprawowania nad nim kontroli. W działaniach właścicielek kryjówek można również dostrzec rodzaj odwetu klasowego wobec ukrywanych Żydów. Ich relacje z „podopiecznymi” analizowane są głównie na podstawie dziennika Jerzego Feliksa Urmana oraz pamiętników Karola Rotgebera i Calka Perechodnika. W zrozumieniu odnotowanych tam zachowań Polek i ich interakcji z mieszkańcami kryjówek pomocna jest, poza socjologiczną teorią systemów wymiany, koncepcja Ericha Fromma, który ludzkie okrucieństwo postrzega jako nader złożone zjawisko, niedające się zredukować do działań otwarcie przemocowych

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >> 

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę by sprawdzić

Statystyki

Kowalska-Leder, J. (2016). „Coraz to nowe żądania, coraz to nowe grymasy” – relacja władzy i podporządkowania między Polakami a Żydami w kryjówkach po aryjskiej stronie. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (12), 209-241. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.413

Udostępnij

                            Wyświetl Nr 12 (2016)

Nr 12 (2016)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2016-11-30

Dział: Z warsztatów badawczych