English
Polish
“Both Mr. Poteraj and I Are Dreaming of a Description of These Shameful Events.” The Murder Committed by an AK Detachment on Jews Hiding at a Swamp Near the Village of Podosie in the Łomża Area
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 18 (2022), pages: 170-199
Publication date: 2023-03-11
Abstract
On the night of 1‒2 June 1944, a Home Army detachment commanded by Bolesław Kurpiewski “Orlik” attacked a Jewish camp at a swamp near the village of Podosie, on the border between Łomża and Ostrołęka Counties. Twelve Jews were killed. After the war, two trials were held, in which ten people were sentenced. This article describes the two trials, the testimonies of the accused and witnesses, and the later actions of the judiciary, also after the year 1989. It also discusses the current local memory of the crime. Bikont focuses in more detail on one of the men sentenced for the murder of the Jews at the swamp, Stefan Wyszkowski, and his son Krzysztof, who has been investigating the crime since the 1990s
Keywords
murders of Jews, AK, memory
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Główna Komisja badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 318/212, 318/550– 553
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej oddział w Białymstoku
/1494, List Krzysztofa Wyszkowskiego do Krzysztofa Śliwińskiego, 01.12.1995 r. 484/233, Akta podręczne w sprawie zabójstwa 12 obywateli polskich narodowości żydowskiej popełnionego w maju 1944 r. przez oddział AK Kurpiewskiego Bolesława ps. „Orlik” koło wsi Podosie, woj. łomżyńskie
University of Southern California Shoah Foundation, Visual History Archives 16564, Wywiad z Raquel Orzechowicz, Buenos Aires, 3 VI 1996 r. (w jęz. hiszpańskim)
Zbiory autorki
Jerzy Cichosz, „Krzewina nad Rużem”, niedatowany mps Korespondencja z Kazimierzem Auguściakiem
Rozmowa telefoniczna z Zygmuntem Sobolewskim, 2014 r.
Zbiory Krzysztofa Wyszkowskiego
E-mail Zdzisława A. Derwińskiego z Australii do Krzysztofa Wyszkowskiego, 20 II 2001 r.
Notatka PAP, niedatowana
Pismo Krzysztofa Wyszkowskiego do Leona Kieresa, 19 IV 2001 r. Rozmowa Krzysztofa Wyszkowskiego z państwem Cejkami, 5 VIII 1995 r.
Rozmowa Krzysztofa Wyszkowskiego ze Stanisławem Czarniakiem, 15 VII 1995 r. Rozmowa Krzysztofa Wyszkowskiego ze Stefanem Wyszkowskim, 1996 r.
Źródła publikowane / Published sources
Holcman Hone, My Sisters Tell [w:] Book of Kehilat Ostrolenka. Yizkor Book of the Jewish Community of Ostrolenka, tłum. Tzipora Hauser, Tel Aviv: Irgun Yotzei Ostrolenka in Israel, 2009.
Persak Krzysztof, Akta śledztwa z lat 1967–1974 prowadzonego przez Okręgową Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich w Białymstoku w sprawie zbrodni na ludności żydowskiej w Jedwabnem [w:] Wokół Jedwabnego, t. 2: Dokumenty, red. Paweł Machcewicz, Krzysztof Persak, Warszawa: IPN, 2002.
Literatura przedmiotu / Content related literature
Kijowski Jerzy, Zarys dziejów Armii Krajowej w powiecie ostrołęckim, „Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego” 1992, nr 6, https://bazhum.muzhp.pl/ media/files/Zeszyty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego/Zeszy- ty_Naukowe_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r1992-t6/Zeszyty_Nauko- we_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r1992-t6-s49-66/Zeszyty_Nauko- we_Ostroleckiego_Towarzystwa_Naukowego-r1992-t6-s49-66.pdf.
Kwiek Julian, Nie chcemy Żydów u siebie. Przejawy wrogości wobec Żydów w latach 1944– 1947, Warszawa: Wydawnictwo Nieoczywiste, 2021.
Cychol Dariusz, Zabij Żyda – III RP płaci 25 mln od łebka, „Nie”, 1 VI 1995.
Janczewski Adam, Mieszkańcy Łap uczcili Kazimierza Kamieńskiego „Huzara”, Radio Białystok, 11 X 2021.
Netografia
Lista więźniów i transportu Polaków do Auschwitz, 14 czerwca 1940, https://www.auschwitz.org/gfx/auschwitz/userfiles/_public/2020_news/lista_wiezniow_i_ transportu_polakow_do_auschwitz_14_czerwca_1940
Stowarzyszenie Rodzin Żołnierzy Wyklętych, https://www.facebook.com/groups/440775772781398/permalink/1001399526719017/
License
Copyright (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Anna Bikont, “Once a Young Boy Attacked Us and Shot, But We Didn’t Flee.” Murders committed by AK and BCh members on Jews from the village of Strzegom , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 10 (2014)
- Anna Bikont, “A young boy attacked us once and started shooting; we didn’t even run any more.” Murders committed on Jews from the village of Strzegom by AK and BCh members , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2017)
- Anna Bikont, Our Polish Gold Rush: Paweł Piotr Reszka, Płuczki [Anna Bikont] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Anna Bikont, “Why, There Was No Need to Burn the House, It Was Enough to Escort the Jews out and Kill Them.” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 7 (2011)
- Anna Bikont, "Regarding the murder of my family...". , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 19 (2023)
- Anna Bikont, “They did not need to burn the house. They could have led the Jews out and killed them off” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2013)
