English
Polish
Testimony of Mordechaj Żurawski of Chełmno nad Nerem. My experiences in 1940 [oprac. [Łucja Pawlicka-Nowak], Monika Polit, tłum. Monika Polit, Anna Styczyńska, Miłosz Omietoński]
[Łucja Pawlicka-Nowak]
redakcja@holocaustresearch.plMonika Polit
m.polit2@uw.edu.pl BioPh.D. literary theorist. Teaches Yiddish language and literature at the Jewish History and Culture section at the Institute of History of Warsaw University. Author of a number of translations and scientific editions of sources. Recently published: “Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie (2012); Losy Żydów łódzkich (Archiwum Ringelbluma, vol. 10, 2013); Awrom Pinkas Unger, Moje miasteczko Stryków (2013); Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego (2014, co-editor together with Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, Jacek Walicki); Józef Zelkowicz, Notatki z getta łódzkiego 1941–1944 (2016, co-editor with Michał Trębacz, Ewa Wiatr, and Krystyna Radziszewska); “Meine jüdische Seele fürchtet den Tag des Gerichts nicht” Mordechaj Chaim Rumkowski – Wahrheit und Legende (2017); Pisma Pereca Opoczyńskiego (Archiwum Ringelbluma, vol. 31, 2017); Józef Zelkowicz, “Piszący te słowa jest pracownikiem gettowej instytucji…”. “Z dziennika” i inne pisma z łódzkiego getta (2019)
https://orcid.org/0000-0002-5738-0898
Institute of History, Warsaw Uniwersity
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 16 (2020), pages: 421-434
Publication date: 2020-12-15
Abstract
Mordechaj Żurawski’s testimony in the Yad Vashem archives concerning his imprisonment in the death camp in Chełmno nad Nerem , given in 1947 i Yiddish, is an important source that reveals how the death center functioned, and shows the experiences of one the few prisoners who survived. We also learn about the author’s earlier experiences in labor camps and in the Łódź ghetto. Żurawski, who usually used the names Mordechaj Maks, was a butcher. He resumed his career in Israel where he emigrated in the early 1950s. After the war he testified a number of times about the criminal activities of the Germans in Chełmno
Keywords
Mordechaj Żurawski, death center, Chełmno nad Nerem (Kulmhof)
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Archiwum Yad Vashem
O.33/6335
Archiwum Bejt Lochamej ha-Getaot
, Mordechai Zurawski testifying at the trial of Adolf Eichmann in the District Court of Jerusalem
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
GK 165/271, Akta śledztwa w sprawie obozu straceń w Chełmnie nad Nerem
Źródła publikowane / Published sources
Bednarz Władysław, Obóz straceń w Chełmnie nad Nerem, Warszawa: PIW, 1946.
Blumental Nachman, Słowa niewinne, Kraków–Łódź–Warszawa: CŻKH, 1947.
Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, t. 4, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
Mówią świadkowie Chełmna, red. Łucja Pawlicka-Nowak, Konin–Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2004.
Świadectwa Zagłady. Obóz w Chełmnie nad Nerem, getto wiejskie Czachulec, oprac. Łucja Pawlicka-Nowak, współpraca Jolanta Adamska, Gdańsk: Muzeum II Wojny Światowej, 2014.
The Testament of the Last Prisoners of the Chelmno Death Camp, oprac. Shmuel Krakowski, Ilya Altman, „Yad Vashem Studies” 1991, nr 21.
The Trial of Adolf Eichmann: record of proceedings in the District Court of Jerusalem, Jerusalem: Trust for the Publication of the Proceedings of the Eichmann Trial/Israel State Archive, 1992.
Literatura przedmiotu / Conternt related Literature
Montague Patrick, Chełmno. Pierwszy nazistowski obóz zagłady, tłum. Tomasz S. Gałązka, Wołowiec: Czarne, 2014.
Ośrodek zagłady Żydów w Chełmnie nad Nerem w świetle najnowszych badań. Materiały z sesji naukowej, red. Łucja Pawlicka-Nowak, Konin: Muzeum Okręgowe, 2004.
Ziółkowska Anna, Obozy pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce w latach okupacji hitlerowskiej (1941–1943), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005.
License
Copyright (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Rachela Auerbach, Karolina Szymaniak, Monika Polit, Treblinka. A Reportage [trans. and ed. Karolina Szymaniak, ed. Monika Polit] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 8 (2012)
- Monika Polit, Yankev Pat (1890–1966). “Jewish Brother from American Land Who is Also a Polish Jew” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Monika Polit, Pinkes Szczekocin. Księga Pamięci Szczekocin (Życie i zagłada żydowskiego miasteczka), red. Isroel Szwajcer (Ben-Awrom), Wydawnictwo Ziomkostwa Szczekocinian w Izraelu, Tel Awiw [5]720–1959; wydanie polskie: Pinkes Szczekocin. Księga Pamięci Szczekocin (Ż , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 6 (2010)
- Monika Polit, Monika Polit, In response to the reviewers “My Jewish Soul Fears Not Judgment Day”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Truth and Fiction , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 9 (2013)
- Monika Polit, Between Propaganda and Collaboration: the Case of Geto-Cajtung , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 2 (2006)
- Karolina Panz, translation of B. Kalb's diary from Yiddish Monika Polit, translation of B. Kalb's diary from Yiddish - Ewa Kuma-Zielińska, “As a Memento for Your Sons and Future Generations so as to Honor Your Deeds” – Materials for the Biography of Smuggler Benzion Kalb , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 18 (2022)
- Monika Polit, The Text Called Szmul Rozensztajn’s Diary , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 2 (2006)
- Michał Borwicz, Monika Polit, Michał Borwicz, Josl Rakower Addresses God , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 3 (2007)
- Monika Polit, Mordechaj Chaim Rumkowski – Judgment and Interpretations in Literature , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 7 (2011)
- Monika Polit, Kronika getta łódzkiego /Litzmannstadt Getto, oprac. Julian Baranowski, Krystyna Radziszewska, Adam Sitarek, Michał Trębacz, Jacek Walicki, Ewa Wiatr, Piotr Zawilski, Archiwum Państwowe w Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009, t. 1–5 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 6 (2010)
