English
Język Polski
Relacja Mordechaja Żurawskiego z Chełmna nad Nerem [oprac. [Łucja Pawlicka-Nowak], Monika Polit, tłum. Monika Polit, Anna Styczyńska, Miłosz Omietoński]
[Łucja Pawlicka-Nowak]
redakcja@holocaustresearch.plMonika Polit
m.polit2@uw.edu.pl Biogramdoktor, literaturoznawczyni. Wykłada język i literaturę jidysz na kierunku Historia i Kultura Żydów w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka licznych przekładów z jidysz i opracowań naukowych edycji źródeł. W ostatnich latach wydała: „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie (2012); Losy Żydów łódzkich (Archiwum Ringelbluma, t. 10, 2013); Awrom Pinkas Unger, Moje miasteczko Stryków (2013); Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego (2014, oprac. wraz z Krystyną Radziszewską, Ewą Wiatr, Adamem Sitarkiem, Jackiem Walickim); Józef Zelkowicz, Notatki z getta łódzkiego 1941–1944 (2016, oprac. wraz z Michałem Trębaczem, Ewą Wiatr i Krystyną Radziszewską); „Meine jüdische Seele fürchtet den Tag des Gerichts nicht” Mordechaj Chaim Rumkowski – Wahrheit und Legende (2017); Pisma Pereca Opoczyńskiego (Archiwum Ringelbluma, t. 31, 2017); Józef Zelkowicz, „Piszący te słowa jest pracownikiem gettowej instytucji…”. „Z dziennika” i inne pisma z łódzkiego getta (2019)
https://orcid.org/0000-0002-5738-0898
Instytut Historyczny, Uniwersytet Warszawski
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), Strony: 421-434
Data zgłoszenia: 2020-11-07Data publikacji: 2020-12-15
https://doi.org/10.32927/ZZSiM.673
Abstrakt
Przechowywana w zbiorach Instytutu Yad Vashem relacja Mordechaja Żurawskiego o okresie jego uwięzienia w obozie zagłady w Chełmnie nad Nerem, złożona w 1947 r. w języku jidysz, stanowi ważne źródło do poznania zarówno sposobu funkcjonowania ośrodka, jak i osobistych przeżyć jednego z nielicznych więźniów, którzy udało się ocalić życie. Poznajemy z niej też także wcześniejsze okupacyjne losy autora, w obozach pracy i getcie łódzkim. Żurawski, podpisujący się zazwyczaj imionami Mordechaj Maks, był rzeźnikiem. Do zawodu powrócił w Izraelu, dokąd wyemigrował na początku lat pięćdziesiątych. Po wojnie kilkakrotnie zeznawał w sprawie zbrodniczej działalności Niemców w Chełmnie
Słowa kluczowe
Mordechaj Żurawski , ośrodek zagłady , Chełmno nad Nerem (Kulmhof)
Bibliografia
Źródła archiwalne / Archival sources
Google Scholar
Archiwum Yad Vashem
Google Scholar
O.33/6335
Google Scholar
Archiwum Bejt Lochamej ha-Getaot
Google Scholar
, Mordechai Zurawski testifying at the trial of Adolf Eichmann in the District Court of Jerusalem
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Google Scholar
GK 165/271, Akta śledztwa w sprawie obozu straceń w Chełmnie nad Nerem
Google Scholar
Źródła publikowane / Published sources
Google Scholar
Bednarz Władysław, Obóz straceń w Chełmnie nad Nerem, Warszawa: PIW, 1946.
Google Scholar
Blumental Nachman, Słowa niewinne, Kraków–Łódź–Warszawa: CŻKH, 1947.
Google Scholar
Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, t. 4, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.
Google Scholar
Mówią świadkowie Chełmna, red. Łucja Pawlicka-Nowak, Konin–Łódź: Oficyna Bibliofilów, 2004.
Google Scholar
Świadectwa Zagłady. Obóz w Chełmnie nad Nerem, getto wiejskie Czachulec, oprac. Łucja Pawlicka-Nowak, współpraca Jolanta Adamska, Gdańsk: Muzeum II Wojny Światowej, 2014.
Google Scholar
The Testament of the Last Prisoners of the Chelmno Death Camp, oprac. Shmuel Krakowski, Ilya Altman, „Yad Vashem Studies” 1991, nr 21.
Google Scholar
The Trial of Adolf Eichmann: record of proceedings in the District Court of Jerusalem, Jerusalem: Trust for the Publication of the Proceedings of the Eichmann Trial/Israel State Archive, 1992.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Conternt related Literature
Google Scholar
Montague Patrick, Chełmno. Pierwszy nazistowski obóz zagłady, tłum. Tomasz S. Gałązka, Wołowiec: Czarne, 2014.
Google Scholar
Ośrodek zagłady Żydów w Chełmnie nad Nerem w świetle najnowszych badań. Materiały z sesji naukowej, red. Łucja Pawlicka-Nowak, Konin: Muzeum Okręgowe, 2004.
Google Scholar
Ziółkowska Anna, Obozy pracy przymusowej dla Żydów w Wielkopolsce w latach okupacji hitlerowskiej (1941–1943), Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Autor&"Zagłada Żydów. Studia i Materiały"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
Czasopismo publikowane jest w standardzie Diamond Open Access na licencji CC-BY-4.0 Deed - Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa - Creative Commons
Inne teksty tego samego autora
- Monika Polit, Jankiew Pat. „Żydowski brat z ziemi amerykańskiej, który jest też polskim Żydem” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Rachela Auerbach, Karolina Szymaniak, Monika Polit, Treblinka. Reportaż [tłum. i przyp. Karolina Szymaniak, oprac. Monika Polit] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Karolina Panz, tłumaczenie dzienika B. Kalba z jidysz Monika Polit, tłumaczenie dziennika B. Kalba z jidysz - Ewa Kuma-Zielińska, „Na pamiątkę dla Pańskich synów i przyszłych pokoleń, by oddać cześć Pańskim czynom” – materiały do historii przemytnika Benziona Kalba , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Monika Polit, Tekst zwany 'Dziennikiem Szmula Rozensztajna' , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Monika Polit, Monika Polit, Odpowiedź recenzentkom „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu”. Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Monika Polit, „O tym mógłby powiedzieć zastępca Starszego Gminy Żydowskiej Jakubowicz”. Postępowanie sądowe wobec Arona „Arka” Jakubowicza , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
- Monika Polit, Pomiędzy propaganda a kolaboracją: casus Getto Cajtung , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Monika Polit, Pinkes Szczekocin. Księga Pamięci Szczekocin (Życie i zagłada żydowskiego miasteczka), red. Isroel Szwajcer (Ben-Awrom), Wydawnictwo Ziomkostwa Szczekocinian w Izraelu, Tel Awiw [5]720–1959; wydanie polskie: Pinkes Szczekocin. Księga Pamięci Szczekocin (Ż , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 6 (2010)
- Monika Polit, The Text Called Szmul Rozensztajn’s Diary , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Michał Borwicz, Monika Polit, Michał Borwicz, Apokryf pod tytułem Josl Rakower mówi do Boga , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
Podobne artykuły
- Agnieszka Haska, „Na tej fabryce nie pracują Żydzi”. Nieznana historia pomocy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Tomasz Frydel, Polska wieś jako szara strefa. Sołtysi na poziomie mezo w Generalnym Gubernatorstwie 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Daniel Logemann, Europejski wymiar Zagłady w książkach niemieckich historyków, czyli jak pisać o przemocy wobec Żydów wymierzonej nie przez Niemców , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Bartłomiej Krupa, Jerzy Kwiatkowski, 485 dni na Majdanku, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2018, 440 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Noam Rachmilewicz, Archiwum Żydowskiego Komitetu Narodowego w Warszawie 1943–1944 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Basia Temkin-Bermanowa, Barbara Engelking, „Z dziejów archiwum Żydowskiego Ruchu Podziemnego” Basi Temkin-Bermanowej , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)
- Dariusz Libionka, Polish Church Hierarchy and the Holocaust – an Essay from a Critical Perspective , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Barbara Engelking, “We are competely dependent on them . . .” – relations between the helpers and the hiding as exemplified by Fela Fischbein’s diary , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Joanna Tokarska-Bakir, Odpowiedź na recenzje Bożeny Szaynok i Marcina Zaremby , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Stefan Marcinkiewicz, Sammellager Bogusze (2 listopada 1942 – 3 stycznia 1943 r.) jako przykład przejściowego obozu zbiorczego podczas akcji „Reinhardt” w okręgu białostockim , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
<< < 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
