Założeniem artykułu jest prezentacja na podstawie relacji sposobu postrzegania partyzantki polskiej przez ocalonych Żydów. Bazą źródłową są relacje z Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego. Omówione zostały kolejno następujące formacje polskiego podziemia wojskowego: Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie, bojówki socjalistyczne, Narodowe Siły Zbrojne oraz Gwardia/Armia Ludowa. W omówieniu formacji podziemia niepodległościowego zwraca uwagę obecne stale w relacjach poczucie zagrożenia, nawet śmiercią, z rąk partyzantów. Relacje podają liczne przykłady morderstw. Wspomniane są również utrudnienia w akcesie Żydów do oddziałów partyzanckich a także odmowy współpracy ze strony polskiej. Zeznania dotyczące GL/AL różnią się od poprzednich głównie perspektywą „od wewnątrz”, gdyż większość relacji jest autorstwa Żydów - partyzantów GL. Być może dlatego dominuje w nich pozytywny obraz partyzantki komunistycznej, jakkolwiek wspomniane są kilkakrotnie konflikty dowództwa z oddziałami żydowskimi GL