„Ogromna, powalająca, zrobiona z wielkim rozmachem” – pisano zgodnie w kraju i za granicą po otwarciu w październiku 2014 r. wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, zwanym krótko Polin. Dalej jej oceny już nie były tak jednomyślne. Niemniej wszyscy piszący chylili głowy przed monumentalną panoramą ponadsiedemsetletniej obecności Żydów na polskich ziemiach. Także większość pierwszych zwiedzających była pod jej wrażeniem. Muzeum zaś uczciło ją autotematyczną wystawą czasową.

Podzielam szacunek dla imponującej historycznej bazy materiałowej, na której oparto osiem następujących w porządku chronologicznym galerii, składających się na liczącą ponad 4500 m kw. prezentowaną całość. Uwagi te nie dotyczą jednak zawartości treściowej i interpretacji zaproponowanych przez autorów poszczególnych galerii. Ich przedmiotem jest przyjęta przez organizatorów programowa formuła wystawiennicza i sposób, w jaki ją zrealizowano. Budzą one moje zasadnicze wątpliwości, które być może wydadzą się czytelnikom w świetle powszechnego podziwu towarzyszącego otwarciu wystawy przesadne. Pocieszam się, że bynajmniej nie trzeba się z nimi zgadzać; nadto najważniejszym celem tych uwag jest zaproszenie do wnikliwego zapoznania się z nią na miejscu.