English
Polish
In search of new ways to express what is difficult to comprehend. Holocaust museums and commemoration sites in the 21st century
Zofia Woycicka
z.woycicka@is.uw.edu.pl BioZofia Wóycicka - historian, assistant professor at the UW Department of Sociology, where she is leading an NCN OPUS22 grant entitled “Aid given to Jews during World War II and the process of formation of transnational social memory.” She has worked as an educator, curator and researcher in Polish and foreign institutions. Her main areas of interest are memory studies and museology, especially ways of presenting the history of World War II and the Holocaust. Among her most recent publications is the collective volume The Rescue Turn and the Politics of Holocaust Memory (2024), co-edited by Natalia Aleksiun and Raphael Utz.
https://orcid.org/0000-0002-9461-2387
Warsaw University
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 20 (2024), pages: 717-745
Publication date: 2024-12-17
Abstract
The article discusses the development of museums and permanent exhibitions on the Holocaust of the past three decades. Its thesis is that in recent years there have been significant changes in the way the Holocaust is being presented in museums. Firstly, there has been a rediscovery of “Holocaust objects”, though the way they are presented differs substantially from what we know from early memorial museums. Secondly, we witness a shift towards more abstract and conceptual forms of presenting the Holocaust. New museums and exhibitions are breaking the bipolar division between documentary and experiential displays that has dominated the European museum landscape in the recent decades. The article takes a closer look at four museums and historical exhibitions opened in Europe in the last five years: the permanent exhibition at the Museum and Memorial in Sobibór (2020), the gallery “Catastrophe” at the Jewish Museum Berlin (2020), the Holocaust Galleries at the Imperial War Museum London (2021), and the National Holocaust Museum in Amsterdam (2024). The author also cites other examples from Europe and the United States.
Keywords
Holocaust museums, memorial museums, sites of memory, historical exhibitions, museum artefacts, exhibition design
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku
Projekt wystawy stałej „SS-Sonderkommando Sobibor”. Niemiecki obóz Zagłady 1942–1943. Projekt wykonawczy”, Kłaput Project S.C, Warszawa, 12 listopada 2019
Archiwum Zakładowe Muzeum Zamku w Łańcucie
Projekty złożone na konkurs na opracowanie koncepcji architektonicznej Muzeum Polaków ratujących Żydów na Podkarpaciu im. Rodziny Ulmów w Markowej
Literatura przedmiotu / Content related literature
Axel Drecoll, Von der Anwesenheit und Abwesenheit von Geschichte. Überlegungen zur Definition und Konzeption von NS-Geschichtsorten [w:] Jenseits der Erinnerung – Verbrechensgeschichte begreifen. Impulse für die kritische Auseinandersetzung mit dem Nationalsozialismus nach dem Ende der Zeitgenossenschaft, red. Volkhard Knigge, Göttingen: Wallstein, 2022.
Beier-de Haan Rosemarie, Erinnerte Geschichte – Inszenierte Geschichte. Ausstellungen und Museen in der Zweiten Moderne, Frankfurt am Main: Suhrkamp, 2005.
Beier-de Haan Rosemarie, Re-staging Histories and Identities [w:] A Companion to Museum Studies, red. Sharon Macdonald, Malden, MA: Wiley-Blackwell, 2011.
Chełmno. Rzeczy ostatnie/Last things, wyd. Andrzej Grzegorczyk i in., Chełmno nad Nerem: Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem o. Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie, 2016.
Cole Tim, “Nature was Helping Us”: Forests, trees, and environmental histories of the Holocaust, „Environmental History” 2014, t. 19, nr 4.
Dudley Sandra H., Museum Matarialities: Objects, Sense and Feeling [w:] Museum Materialities: Objects, Engagements, Interpretations, red. Sandra H. Dudlay, London: Routledge, 2010.
Grabowski Jan, Dariusz Libionka, Bezdroża polityki historycznej. Wokół Markowej, czyli o czym nie mówi Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów, “Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2016, nr 12.
Grzesiuk-Olszewska Irena, Polska rzeźba pomnikowa, Warszawa: Neriton, 1995.
Heumann Gurian Elaine, What is the Object of this Exercise? A Meandering Exploration of the Many Meanings of Objects in Museums, „Daedalus”, lato 1999.
Kobielska Maria, Muzeum narracyjne – muzeum doświadczeniowe. Uwagi terminologiczne, „Teksty Drugie” 2020, nr 4.
Kowalska-Leder Justyna, Fetyszyzacja autentyczności – casus muzeum-miejsca pamięci, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały 2021, nr 17.
Knigge Volkhard, Gedenkstätten und Museen [w:] Verbrechen erinnern. Die Auseinandersetzung mit Holocaust und Völkermord, red. Volkhard Knigge, Norbert Frei, Bonn: C.H Beck, 2005.
Kranz Tomasz, Krajobrazy pamięci – podmioty kultury – obiekty turystyczne – przestrzenie edukacji. O współczesnych znaczeniach muzeach w poobozowych miejscach pamięci [w:] Muzea w poobozowych miejscach pamięci. Tożsamość, znaczenia, funkcje, red. Tomasz Kranz, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2017.
Kranz Tomasz, Słowo wstępne [w:] Wydobyte z popiołów. Przedmioty osobiste ofiar niemieckiego obozu zagłady w Sobiborze, red. Tomasz Kranz, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2018.
Kugelmann Cilly, Kein Holocaust im Jüdischen Museum [w:] „Ausgestopfte Juden?” Geschichte, Gegenwart und Zukunft jüdischer Museen, wyd. Felicitas Heimann-Jeline, Hannes Sulzenbacher, Göttingen: Wallstein Verlag, 2022.
Małczyński Jacek, Historia środowiskowa Zagłady, „Teksty Drugie” 2017, nr 2.
Przy okrągłym stole „Życia”. Nad oświęcimskim pomnikiem, „Życie Warszawy“, 21–22 XII 1958, nr 305.
Schulze Mario, Things are Changing: Museums and the Material Turn, „Museological Review” 2014, nr 18.
Schulze Mario, Wie die Dinge sprechen lernten. Eine Geschichte des Museumsobjektes 1968–2000, Berlin: Transcript Verlag, 2017.
Shallcross Bożena, Rzeczy i Zagłada, Kraków: Universitas, 2010.
Sodaro Amy, Exhibiting Atrocity: Memorial Museums and the Politics of Past Violence, New Brunswick–Camden: Rutgers University Press, 2018.
Spangenberg Peter, Aura [w:] Ästhetische Grundbegriffe, t. 1, red. Karlheinz Barck i in., Stuttgart: Metzler, 2010.
Sutor Bernhard, Politische Bildung im Streit um die „intellektuelle Gründung” der Bundesrepublik Deutschland. Die Kontroversen der siebziger und achtziger Jahre, „Aus Politik und Zeigeschichte” 2002, nr 45, https://www.bpb.de/apuz/26627/politische-bildung-im-streit-um-die-intellektuelle-gruendung-der-bundesrepublik-deutschland?p=all.
Weinberg Jeshajahu, Rina Elieli, The Holocaust Museum in Washington, New York: Rizzoli, 1995.
Williams Paul, Memorial Museum. The Global Rush to Commemorate Atrocities, Oxford–New York: Berg, 2007.
Wóycicka Zofia, Archaeological Findings in the Permanent Exhibition in Sobibór [w:] Excavating Sobibor. Holocaust Archaeology Between Heritage, History and Memory, red. Martijn Eickhoff, Erik Somers, Jelke Take, Zwolle: WBooks. 2024, https://wbooks.com/winkel/geschiedenis/excavating-sobibor/.
Wóycicka Zofia, Global patterns, local interpretations: new Polish museums dedicated to the rescue of Jews during the Holocaust, „Holocaust Studies” 2019, t. 25, nr 3.
Wóycicka Zofia, W poszukiwaniu trzeciej drogi. Nowa wystawa stała w Muzeum Żydowskim w Berlinie (część „Katastrofa”), „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2023, nr 19.
Wóycicka Zofia, Wywiad z prof. Volkhardem Knigge z okazji otwarcia w Muzeum Żydowskim w Berlinie wystawy poświęconej robotnikom przymusowym, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2012, nr 8.
Wóycicka Zofia, Zachować decorum. Nowa ekspozycja stała w Muzeum i Miejscu Pamięci w Sobiborze, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały”, 2021, nr. 17.
Ziębińska-Witek Anna, Historia w Muzeum. Studium ekspozycji Holokaustu, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2011.
Netografia / Netography
Becker Stephan, Gelungene Annäherung in Berlin. Neue Dauerausstellung im Jüdischen Museum von Chezweitz und Hella Rolfes Architekten, baunetz.de, 19 VIII 2020, https://www.baunetz.de/meldungen/Meldungen-Neue_Dauerausstellung_im_Juedischen_Museum_von_Chezweitz_und_Hella_Rolfes_Architekten_7370882.html
Bulgin James, Wykład dla British Holocaust Studies Association, online 25 XI 2021, https://www.youtube.com/watch?v=KqMCRzgmZJg
Casson Mann, Holocaust Galleries, https://www.cassonmann.com/projects/holocaust-galleries
Dormann Jascha (Sound Scenographer, Idee und Kland Audio Desing), Film: The Holocaust Galleries. Idee und Klang Audio Desing, https://ideeundklang.com/audio/en/work/exhibitions/holocaustgalleries.html
Dowody zbrodni, Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau, https://www.auschwitz.org/galeria/wystawy/dowody-zbrodni,3.html
Freedland Jonathan, Imperial War Museum Holocaust Galleries review – history’s greatest horror, „The Guardian”, 11 X 2023, https://www.theguardian.com/culture/2021/oct/11/imperial-war-museum-london-holocaust-gallery-review
Historia Muzeum, Muzeum Kulmhof byłego niemieckiego Obozu Zagłady w Chełmnie nad Nerem, Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem, https://chelmno-muzeum.eu/muzeum/historia-muzeum
Lebovic Matt, Netherlands’ first Holocaust museum finally opens, with a side of anti-Israel protests, „Times of Israel”, 11 III 2024, https://www.timesofisrael.com/netherlands-first-holocaust-museum-finally-opens-with-a-side-of-anti-israel-protests/
Muzeum Ulmów, https://muzeumulmow.pl/pl/muzeum/budynek-muzeum/
Moses Claira, With a New Holocaust Museum, the Netherlands Faces Its Past, „New York Times, 5 III 2024, https://www.nytimes.com/2024/03/05/arts/design/holocaust-museum-the-netherlands.html
Neue Dauerausstellung Jüdisches Museum Berlin, Jüdisches Museum Berlin Envue Homburg Licht, Neue Dauerausstellung, chezweitz, Hella Rolfes Architekten, https://www.envuehomburg.de/wp-content/uploads/2021/01/JMB_9_10.pdf
Neugestaltung der Dauerausstellung Jüdisches Museum Berlin, chezweitz, https://www.chezweitz.com/de/home/neugestaltung-der-dauerausstellung-juedisches-museum-berlin
Niemiecki obóz zagłady w Bełżcu. Historia i relikty, Państwowe Muzeum na Majdanku, https://www.majdanek.eu/media/files/pages/237/niemiecki_oboz_zaglady_w_belzcu_-_historia_i_relikty.pdf
Nizio Design International, Projekty – Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas drugiej wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej, https://nizio.com.pl/project/muzeum-polakow-ratujacych-zydow-podczas-ii-wojny-swiatowej-im-rodziny-ulmow-w-markowej/
Ogólne założenia i struktura ekspozycji. Konkurs na opracowanie Koncepcji realizacji wystawy stałej „SS-Sondekommando Sobibor” – niemiecki obóz zagłady, Załącznik nr M3 do Regulaminu konkursu, http://www.majdanek.eu/bip/konkurs_na_opracowanie_koncepcji_realizacji_wystawy_stalej____ss-sonderkommando_sobibor_____niemiecki_oboz_zaglady__znak/200
„Konkurs na opracowanie koncepcji realizacji wystawy stałej „SS-Sonderkommando Sobibor”. Wizualizacja zwycięskiej koncepcji autorstwa Jarosława i Barbara Kłaput z „Kłaput Project” s.c., http://www.majdanek.eu/media/photos/images/1/0/7/9/5/orig_1079587911.jpg
„SS-Sonderkommando Sobibor”. Niemiecki obóz zagłady 1942–1943, Muzeum i Miejsce Pamięci w Sobiborze, 27 X 2020 r., https://www.sobibor-memorial.eu/pl/exhibitions/ss-sonderkommando_sobibor__niemiecki_oboz_zaglady_1942___1943/31
The Libeskind Building. Architecture Retells German-Jewish History, Jüdisches Museum Berlin, https://www.jmberlin.de/en/libeskind-building
The Sound of The Holocaust Galleries, International Sound Award, https://www.international-sound-awards.com/the-sound-of-the-holocaust-galleries/
The Ulma Family Museum in Markowa / Nizio Design International, “ArchDaily” (27.06.2016), https://www.archdaily.com/790171/the-ulma-family-museum-of-poles-saving-jewish-people-during-world-war-ii-nizio-design-international
Wywiady, wykłady, osobista komunikacja / Interviews, lectures, personal communication
Gringold Annemiek, Wykład „The Holocaust Museum from the Dutch Perspective” wygłoszony podczas konferencji „Museum Exhibitions in the Holocaust Memorials: from Bełżec to Sobibór”, Bełżec, 4–5 VI 2024 r.
Rozmowa autorki z kustoszem Muzeum Kulmhof, Bartłomiejem Grzanką, 5 V 2024 r.
Wywiad z Tomaszem Kranzem przeprowadzony przez autorkę, Lublin, 28 III 2023 r.
Wywiad z Barbarą i Jarosławem Kłaputami przeprowadzony przez autorkę, Warszawa, 22 III 2023 r.
Wywiad z Mirosławem Niziem przeprowadzony przez autorkę i Michalinę Musielak, Warszawa, 17 IV 2024 r.
License
Copyright (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Zofia Wóycicka, , Preserving the Decorum. The New Permanent Exhibition in the Museum and Memorial Site in Sobibór , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Zofia Wóycicka, Holocaust Laboratory – New Historical Exhibition at the Former Kulmhof Death Center in Chełmno nad Nerem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Zofia Wóycicka, Kazerne Dossin – Memorial, Museum and Documentation Centre on Holocaust and Human Rights , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 10 (2014)
- Zofia Wóycicka, Buchenwald revisited , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Zofia Wóycicka, Museum for adults. The New Exhibition in the Silent Heroes Memorial Center in Berlin , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 18 (2022)
- Zofia Wóycicka, Monika Heinemann, War and War Remembrance in the Museum. World War II in Polish historical exhibitions since the 1980s, 2017 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 15 (2019)
- Zofia Wóycicka, “At the Limit of a Certain Morality”: Debates on the Trials of Functionary Prisoners in Poland 1945–1950 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 3 (2007)
- Zofia Wóycicka, Sarah Gunsburger, National Policy, Global Memory: The Commemoration of the „Righteous” from Jerusalem to Paris, 1942–2007 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Zofia Wóycicka, In Search of the Third Way. New permanent exhibition at the Jewish Museum in Berlin (“Catastrophe” exhibition) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 19 (2023)
