English
Język Polski
The Jewish camp in KL Stutthof and its prisoners in the materials of the investigation and the first Stutthof trial in Gdańsk (1945–1946)
Marcin Owsiński
marcin.owsinski@stutthof.org Author BiographyPhD., historian. Since 1999, employee of the Stutthof Museum, certified curator, educator, long-time head of the Educational Department. As of 2019, he heads the Museum's Science Department. Author and editor of twelve books on recent history and the history of Żuławy, Stutthof and Sztutowo, including: Polish Political Prisoners in the Stutthof Camp 1939-1945 (2001); Tiegenhof/Nowy Dwór in 1945. The End and Beginning of a Town in Żuławy (2017); Naznaczeni. Stutthof - Camps - Sztutowo 1945-1962. The history of the commune, community and memorial (2015); Two Hours in November.... Heinrich Himmler's visit to the Stutthof camp on November 23, 1941. Genesis, Course, Consequences (2020); Lager People. The investigation and the first Stutthof trial (1945-1946). A Tale of Transformation (2022).
https://orcid.org/0000-0001-6547-6876
Stutthof Museum in Sztutowo
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 19 (2023), Pages: 558-590
Submission Date: 2023-02-28Publication Date: 2023-12-23
https://doi.org/10.32927/zzsim.943
Abstract
The article cites unknown accounts from the investigation and the first trial of more than a dozen functionaries from the Stutthof camp tried in Gdansk in the spring of 1946. The fate of the Jews at Stutthof was among the most important threads of the investigation, but the interesting materials collected at the time have not entered academic circulation. A unique feature of the Gdańsk trial was the presence at the trial of former Jewish inmates of KL Stutthof, men and women who recounted their experiences and observations. The article quotes and comments on some unknown early Jewish testimonies about the camp, given immediately after the war. The text is an extended discussion of the sources.
Keywords
Stutthof , trial , investigation , Gdańsk , sources , SS supervisors , Jewish camp
References
Źródła archiwalne / Archival Sources
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku
Google Scholar
zespół Specjalny Sąd Karny:
Google Scholar
Akta w sprawie karnej prowadzonej przeciwko: John Pauls, imię ojca: Johann, ur. 9 II 1908 r., i innym oskarżonym o to, że w okresie od września 1939 r. do stycznia 1945 r. dokonywali zabójstw oraz znęcali się fizycznie nad więźniami obozu koncentracyjnego Stutthof, tj. o czyny z art. 1 par. 1a Dekretu PKWN z dnia 31 VIII 1944 r. o wymiarze kary dla faszystowsko-hitlerowskich zbrodniarzy winnych zabójstw i znęcania się nad ludnością cywilną i jeńcami oraz dla zdrajców Narodu Polskiego.
Google Scholar
Archiwum Muzeum Stutthof
Google Scholar
zespół Konzentrationslager Stutthof:
Google Scholar
Protokoły zebrane przez PCK Lębork w 1945 r.
Google Scholar
Sentencja wyroku w procesie Otto Haupta, Otto Knotta, Bernarda Luedtkego. Sentencja wyroku w procesie Paula Wernera Hoppego i Otto Knotta.
Google Scholar
Teczki personalne więźniów.
Google Scholar
Prasa / Press
Google Scholar
„Dziennik Bałtycki”, 1946.
Google Scholar
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Google Scholar
Burczyk Dariusz, Renegaci przed sądem. Specjalny Sąd Karny i Prokuratura Specjalnego Sądu Karnego w Gdańsku (1945–1946), Gdańsk–Warszawa: IPN, 2022.
Google Scholar
Coradello Aldo, Co się działo w Stutthofie, Sztutowo: Muzeum Stutthof, 2011.
Google Scholar
Drywa Danuta, Zagłada Żydów w obozie koncentracyjnym Stutthof (wrzesień 1939 – maj 1945), Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, Sztutowo: Muzeum Stutthof, 2001.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz Krzysztof, Obóz koncentracyjny Stutthof, Gdynia: Wydawnictwo Morskie, 1966.
Google Scholar
Dunin-Wąsowicz Krzysztof, Żydowscy więźniowie w KL Stutthof, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1967, nr 63.
Google Scholar
Erpel Simone, Einführung [w:] Im Gefolge der SS: Aufseherinnen des Frauen-KZ Ravensbrück.
Google Scholar
Begleitband zur Ausstellung, red. Simone Erpel, Berlin: Metropol Verlag, 1995.
Google Scholar
Grot Elżbieta, Tomkiewicz Monika, „Ausrotten” – eksterminacja na terenie miasta i powiatu 1939–1945, [w:] Pruszcz Gdański – miasto i powiat w latach II wojny światowej 1939–1945, red. Piotr Semków, Pruszcz Gdański: AGNI Drukarnia Wydawnictwo, 2018.
Google Scholar
Hördler Stefan, Ordnung und Inferno. Das KZ-System im letzten Kriegsjahr, Göttingen: Wallstein Verlag, 2020.
Google Scholar
Kamiński Stanisław, Sylwetka przestępcy wojennego. O procesie Paula Wernera Hoppego, byłego komendanta obozu koncentracyjnego Stutthof, „Zeszyty Muzeum Stutthof” 1990, nr 9.
Google Scholar
Kompisch Katrin, Sprawczynie, tłum. Sławomir Kupisz, Natalia Badiyan-Siekierzycka, Warszawa: Prószyński Media, 2012.
Google Scholar
Łukaszkiewicz Zdzisław, Obóz koncentracyjny Stutthof, „Biuletyn Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce” 1947, t. 3.
Google Scholar
Nationalsozialistische Massentötungen durch Giftgas. Eine Dokumentation, red. Hermann Langbein, Adalbert Rückerl, Eugen Kogon, Frankfurt/Main: S. Fischer Verlag, 2003.
Google Scholar
Orski Marek, Filie obozu koncentracyjnego Stutthof w latach 1939–1945, Sztutowo: Muzeum Stutthof, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 2004.
Google Scholar
Orski Marek, Niewolnicza praca więźniów obozu koncentracyjnego Stutthof w latach 1939–1945. Organizacja pracy i metody eksploatacji siły roboczej, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1999.
Google Scholar
Owsiński Marcin, Lagrowi ludzie. Śledztwo i pierwszy proces stutthofski (1945–1946). Opowieść o przemianie, Gdynia: Wydawnictwo Region, Sztutowo: Muzeum Stutthof, 2022.
Google Scholar
Owsiński Marcin, Początki obozu Stutthof w materiałach śledztwa do pierwszego procesu stutthofskiego (maj – październik 1945) [w:] Pomorze pod okupacją niemiecką. Jesień 1939, red. Piotr Madajczyk, Warszawa: Instytut Pileckiego, 2021.
Google Scholar
Owsiński Marcin, Przeobrażenia pamięci – były więzień a upływający czas na przykładzie Krzysztofa Dunin-Wąsowicza [w:] Świadkowie: między ofiarą a sprawcą zbrodni, red. Alicja Bartuś, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Fundacja na Rzecz Międzynarodowego Domu Spotkań Młodzieży w Oświęcimiu, 2017.
Google Scholar
Schwartz Gudrun, SS-Aufseherinnen in nationalsozialistischen Konzentrationslagern (1933–1945), „Dachauer Hefte” 1994, nr 10.
Google Scholar
Strebel Bernhard, KL Ravensbrück. Historia kompleksu obozów, tłum. Agnieszka Milewska, Magdalena Kurkowska, Gdańsk: Muzeum II Wojny Światowej, Warszawa: Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”, Sztutowo: Muzeum Stutthof, 2018.
Google Scholar
Netografia https://www.bpb.de/geschichte/nationalsozialismus/ravensbrueck https://collections.arolsen-archives.org/de https://katalog.bip.ipn.gov.pl
Google Scholar
License
Copyright (c) 2023 Author&"Holocaust Studies and Materials"
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
The journal is published under the Diamond Open Access Standard, CC-BY-4.0 Deed - Attribution 4.0 International - Creative Commons
Similar Articles
- Piotr Chruścielski, Joanna Ostrowska, Oni, Homoseksualiści w III Rzeszy [Piotr Chruścielski] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Grzegorz Berendt, The Price of Life, the economic conditions of the existence of the Jews on the “Aryan side” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 4 (2008)
- Monika Taras, Autobiographical Sources in the Holdings of the Archives of the Jewish Historical Institute, Warsaw , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 9 (2013)
- Katarzyna Person, Jürgen Stroop Speaks. The Warsaw Ghetto Liquidator’s Trial before the Provincial Court in Warsaw , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 9 (2013)
- Piotr Litka, Zdzisław Lorek, Grzegorz Pawlikowski, Judge Władysław Bednarz’s Investigation into the Kulmhof German Death Camp , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 14 (2018)
- Andrzej Żbikowski, August Grabski (red.), Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939–1946) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Janusz Marszalec, Murder on the Makowieckis and Widerszal. Old Case, New Questions, New Doubts , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 2 (2006)
- Sylwia Szymańska-Smolkin, review: Avihu Ronen, Skazana na życie. Dzienniki i życie Chajki Klinger, tłum. Michał Sobelman, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2021, 1020 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 18 (2022)
- Andrzej Żbikowski, Lidia Zessin-Jurek, Katharina Friedla (red.), Syberiada Żydów polskich. Losy uchodźców z Zagłady [Andrzej Żbikowski] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Agata Jankowska, Postwar Photographs of Extermination Centers as a Special Kind of Holocaust Iconography and an Example of Forensic Photography. The Case of Bełżec and Treblinka , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 > >>
You may also start an advanced similarity search for this article.
