Omnipresence of the Righteous
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 10 (2014), pages: 1073-1082
Publication date: 2014-12-01
Abstract
W opublikowanej w tym numerze „Zagłady Żydów” recenzji książki Grzegorza Górnego Sprawiedliwi. Jak Polacy ratowali Żydów przed Zagładą Agnieszka Haska trafnie charakteryzuje podstawowe założenia dyskursu, który określa hasłem „dominacja Sprawiedliwych”. Jego przekaz sprowadza się do konstatacji, że ratowanie Żydów przez Polaków podczas drugiej wojny światowej było zjawiskiem powszechnym, a polskie nazwiska, które widnieją na Ścianie w Ogrodzie Sprawiedliwych w Yad Vashem, to tylko „wierzchołek góry lodowej”. Swoim życiem ryzykowali przedstawiciele wszystkich warstw społecznych i grup zawodowych, natomiast zjawisko szkodzenia Żydom miało charakter marginalny – w obu znaczeniach tego słowa: mowa bowiem jedynie o incydentach, za którymi stali przedstawiciele marginesu społecznego. Kolejne dwa podstawowe założenia tego schematu można sprowadzić do haseł mówiących o „absolutnej wyjątkowości Polaków na tle innych narodów europejskich” oraz „niedocenieniu heroizmu polskich Sprawiedliwych” w okresie powojennym, właściwie aż do czasów współczesnych, kiedy to w końcu pojawiają się inicjatywy mające zaradzić tej krzywdzie. Haska trafnie wskazuje rozmaite manipulacje, na których ufundowany jest taki przekaz. Nie ma sensu rekapitulować jej tekstu, ale warto podkreślić dwa zasadnicze wątki, które wyraźnie wskazują na kierunek, w jakim rozwija się ten rodzaj narracji o Sprawiedliwych.
Keywords
Righteous, Holocaust, politics of history, abuses
License
Copyright (c) 2010 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Justyna Kowalska-Leder, Called by Their Name’ or Harm and Justice , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 18 (2022)
- Justyna Kowalska-Leder, Fetishization of Authenticity – The Casus of the Museum and Memorial Site , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 17 (2021)
- Justyna Kowalska-Leder, Troublesome Category – On the book Świadek: jak się staje, czym jest? , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Justyna Kowalska-Leder, Polish Literature of the Last Decade about the Holocaust – Attempts to Face the New Challenges , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 10 (2014)
- Justyna Kowalska-Leder, rEVIEW: Reprezentacje Zagłady w kulturze polskiej (1939–2019). Problematyka Zagłady w sztukach wizualnych i popkulturze, t. 1–2, red. Sławomir Buryła, Dorota Krawczyńska, Jacek Leociak, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2021, 672 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 18 (2022)
- Justyna Kowalska-Leder, “Ever New Demands, Ever New Grimaces” – the Power and Subordination Relation between Poles and Jews Hiding on the ‘Aryan’ Side , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Justyna Kowalska-Leder, The Omnipresence of the Righteous , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2017)
- Justyna Kowalska-Leder, Helping Those Doomed to Annihilation as a Source of Destruction – On the Basis of Brandla Siekierkowa’s Personal Documents , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 8 (2012)
- Justyna Kowalska-Leder, Dawid Sierakowiak, Dziennik , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Justyna Kowalska-Leder, Jacek Leociak, Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010, 313 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 7 (2011)