“Dangerous adventures and torments”. Relations of two women about how they survived the Holocaust on the territory of Bilgoraj county in the Lublin District
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 20 (2024), pages: 447-474
Publication date: 2024-12-17
Abstract
Accounts of two women who survived the occupation period, including the so-called third phase of the Holocaust, in the Biłgoraj county under different conditions and circumstances. Estera Fefer owed her survival primarily to herself and other Jews hiding in the forest, but also to Soviet partisans. Tema Wajnsztok survived thanks to her own determination and the help of numerous villagers with whom she hid, worked and received food. She also experienced the violence that was omnipresent at the time. Both accounts were given and written down at different times, places and by different institutions (in 1946 by the Central Jewish Historical Commission and in 1960 by Yad Vashem), which certainly influenced their narrative. The introduction includes biographical information about both authors and their families. Both texts are of very high factual and emotional value. They are complemented by photographs taken before, during and after the war.
Keywords
postwar testimonies, Aryan side, Biłgoraj county, lubelski district, Puszcza Solska, hiding in the countryside, hiding in the forest, fate of women, postwar testimonies, Aryan side, Bilgoraj county, lubelski district, Puszcza Solska, hiding in the countryside, hiding in the forest, fate of women
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Archiwum Państwowe w Kraśniku
Sąd Grodzki w Biłgoraju
Archiwum Państwowe w Zamościu
Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Łukowej
Archiwum Yad Vashem
Relacja Aharona Kislowicza, O.3/3082
Relacja Temy Wajnsztok (Tamy Rottmann Weinstock), O.33/635
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
Relacja Estery Fefer, 301/1474
CKŻP, Wydział Ewidencji i Statystyki
Źródła publikowane / Published sources
Bieberstein Aleksander, Zagłada Żydów w Krakowie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1985.
Butrym Tadeusz, Żydowski pociąg odjechał pierwszy [w:] Czarny rok… czarne lata…, oprac. Wiktoria Śliwowska, Katarzyna Meloch, Marian Turski, Warszawa: Polityka Spółdzielnia Pracy, 2010 (seria „Biblioteka Polityki”).
Grzeszkiewicz Regina Smoter, Czarnystok, moja miłość i tęsknota, Szczebrzeszyn: Towarzystwo Przyjaciół Szczebrzeszyna, 2009.
Instrukcja dla zbierania materiałów historycznych z okupacji niemieckiej, Łódź: Wydawnictwa CŻKH w Polsce, 1945 (seria II: „Prace Metodologiczne”, zeszyt 1).
Kwiatkowska Teresa, Gorajec i okolice. Historia odkrywana na nowo, Gorajec: Onix, 2018.
Zagłada Biłgoraja. Księga pamięci. Materiały zebrane przez Abrahama Kronenberga, tłum. Monika Adamczyk-Garbowska, Andrzej Trzciński, Marzena Zawanowska, Gdańsk: Słowo/obraz terytoria, 2009.
Opracowania / Studies
Skibińska Alina, Powiat biłgorajski [w:] Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 1, red. Barbara Engelking, Jan Grabowski, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badan nad Zagładą Żydów, 2018.
Zimmerer Katarzyna, Zamordowany świat. Losy Żydów w Krakowie 1939–1945, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2004.
Netografia / Websites
https://www.jewishgen.org/databases/holocaust/0119_Krakow_transports.html
https://cbj.jhi.pl/documents/904209/0/
https://collections.yadvashem.org/en/righteous/search-results/Aniela%20Chmiel?page=1
License
Copyright (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Alina Skibińska, Jakub Petelewicz, Participation of Poles in crimes against Jews in the Świętokrzyski region , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 1 (2005)
- Alina Skibińska, Joanna Tokarska-Bakir, “Barabasz” and the Jews: From the history of the “Wybraniecki” Home Army Partisan Detachment , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2013)
- Alina Skibinska, Everyday Life of the Kozienice Jews under the German Occupation , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 3 (2007)
- Alina Skibinska, Dariusz Libionka, “I swear to fight for a free and mighty Poland, carry out the orders of my superiors, so help me God.” Jews in the Home Army. An episode ..) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 4 (2008)
- Dariusz Libionka, Alina Skibińska, “I swear to fight for a free and mighty Poland, carry out the orders of my superiors, so help me God.”Jews in the Home Army. An Episode from Ostrowiec Świętokrzyski , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Alina Skibinska, Joanna Tokarska-Bakir, “Barabasz” and the Jews. From the History of the “Wybraniecki” Detachment , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 7 (2011)
- Alina Skibinska, “People Said Horrible Things About What Was Happening There”. Two Holocaust Testimonies – Adam Ulrich’s from Zakrzówek and Stanisław Ż(Rz)emiński’s from Łuków , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Alina Skibińska, Jerzy Mazurek, “Barwy Białe” on the Way to Help the Fighting Warsaw: Home Army Crimes against the Jews , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 7 (2011)
- Jerzy Mazurek, Alina Skibińska, “Barwy Białe” on their Way to Aid Fighting Warsaw. The Crimes of the Home Army against the Jews , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2013)