English
Język Polski
Ci, którzy wracają do Omelas
Agnieszka Haska
ahaska@ifispan.edu.pl Biogramkulturoznawczyni, socjolożka, członkini Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Jej zainteresowania badawcze obejmują szerokie spektrum tematów – od historii prób ratowania Żydów dzięki paszportom innych państw, przez analizy dyskursu o kolaboracji w czasie drugiej wojny światowej, aż do antropologicznego spojrzenia na różne formy pamięci i postpamięci. Autorka m.in. książek: „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie 1943 (2006) oraz Hańba! Opowieści o polskiej zdradzie (2018).
https://orcid.org/0000-0003-0545-5250
Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 21 (2025), Strony: 70-75
Data zgłoszenia: 2025-08-12Data publikacji: 2025-12-27
https://doi.org/10.32927/zzsim.1133
Abstrakt
Artykuł zawiera refleksję nad znaczeniem książki Jana Tomasza Grossa Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka 25 lat po jej publikacji. Autorka reprezentuje pokolenie badaczy, którzy pojawili się „po Sąsiadach”, tj. rozpoczęli swoje badania i karierę po przełomowym momencie, który przekształcił polską historiografię, kwestionując dominujące narracje o „narodowej niewinności” i stymulując rozwój multidyscyplinarnych studiów nad Zagładą w Polsce. Dzięki sprzężeniu refleksji osobistej z perspektywą instytucjonalną autorka zwraca uwagę, jak praca Grossa przyczyniła się do nowego – zarówno naukowego, jak i empatycznego – zainteresowania głosami żydowskimi, wytłumieniem pamięci i pomijaniem materiałów źródłowych. Artykuł powstał na podstawie referatu wygłoszonego na spotkaniu zorganizowanym przez Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego 16 maja 2025 r., z okazji 25. rocznicy publikacji książki Jana Tomasza Grossa Sąsiedzi.
Bibliografia
25 lat „Sąsiadów” – spotkanie jubileuszowe na Wydziale Historii UW, https://www.youtube.com/watch?v=LLz919CvDt0.
Google Scholar
Bauer Yehuda, Przemyśleć Zagładę, tłum. Jerzy Giebułtowski, Janusz Surewicz, red. Agnieszka Haska, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2016.
Google Scholar
Gross Jan Tomasz, Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejmy: Pograficze, 2000.
Google Scholar
Grünberg Franciszka, Gdzie tu się schować? Wspomnienia, wstęp i oprac. Agnieszka Haska, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2022.
Google Scholar
LeGuin Ursula K., Ci, którzy odchodzą z Omelas, tłum. Zofia Uhrynowska-Hanasz [w:] eadem, Rybak znad Morza Wewnętrznego, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016; pierwodruk w jęz. polskim: „Literatura na Świecie” 1976, nr 1 (57).
Google Scholar
Leociak Jacek, Sen o bezgrzesznej. Rząd PiS patrzy na stosunki polsko-żydowskie, OKO.press, 26 grudnia 2018, https://oko.press/prof-leociak-sen-o-bezgrzesznej-rzad-pis-patrzy-na-stosunki-polsko-zydowskie.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Autor&"Zagłada Żydów. Studia i Materiały"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
Czasopismo publikowane jest w standardzie Diamond Open Access na licencji CC-BY-4.0 Deed - Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa - Creative Commons
Inne teksty tego samego autora
- Agnieszka Haska, “I knew just one little Jewess hiding . . .” The case of Zofia and Marian Chomin - edited and introduced by Agnieszka Haska , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Agnieszka Haska, Auschwitz z Auschwitz czyli przepis na bestseller , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Agnieszka Haska, Aleksandra Bańkowska, Powojenni lokatorzy budynku przy ul. Tłomackie 5 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Agnieszka Haska, „Znałam tylko jedną żydóweczkę ukrywającą się…” Sprawa Zofii i Mariana Chominów , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Agnieszka Haska, „Zbadać i wyświetlić”. Centralna Żydowska Komisja Historyczna (1944–1947) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Agnieszka Haska, Fakty i fikcje. Na marginesie filmu Azyl , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Agnieszka Haska, Adam Żurawin, a Hero of a Thousand Faces , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Agnieszka Haska, Sprawiedliwi są wśród nas , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Karin Ohry-Kossoy, Agnieszka Haska, Lista Soni Wajselfisz [Karin Ohry Lista Soni; Agnieszka Haska, „Setki znajomych osób”. Lista z Bergen-Belsen] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Agnieszka Haska, „Proszę Pana Ministra o energiczną interwencję”. Aleksander Ładoś (1891–1963) i ratowanie Żydów przez Poselstwo RP w Bernie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
Podobne artykuły
- Bartłomiej Krupa, O nieobecności Zagłady, czyli czytanie Rozmów z katem Kazimierza Moczarskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Kaja Kaźmierska, Krzysztof Malicki, Poza wspólnotą pamięci. Życie i zagłada Żydów w pamięci mieszkańców rejonu podkarpackiego, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozoϐii i Socjologii PAN, 2017, 363 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Monika Polit, Tekst zwany 'Dziennikiem Szmula Rozensztajna' , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Artur Żmijewski, Fotografie z Berka , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Witold Mędykowski, The Jews are Coming Back: The Return of the Jews to their countries of origin after WW II, edited by David Bankier , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Kinga Piotrkowiak-Junkiert, Gettoizacja Budapesztu 1944–1945. Zarys problemu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, Polskie. Żydowskie. „Pożydowskie”. Nazistowska grabież dzieł sztuki i problemy restytucji w Polsce 1945–2000 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Marcin Kula, W pierwszym kręgu. Listy ukrywającego się , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Justyna Majewska, Technicy „ostatecznego rozwiązania”. Topf & Söhne – konstruktorzy pieców dla Auschwitz CURIOSA , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Zuzanna Schnepf-Kołacz, Włoski ogród historii. Rzym, Ferrara, Mediolan – nowe projekty na mapie żydowskich muzeów we Włoszech , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
<< < 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
