English
Język Polski
Ci, którzy wracają do Omelas
Agnieszka Haska
ahaska@ifispan.edu.pl Biogramkulturoznawczyni, socjolożka, członkini Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Jej zainteresowania badawcze obejmują szerokie spektrum tematów – od historii prób ratowania Żydów dzięki paszportom innych państw, przez analizy dyskursu o kolaboracji w czasie drugiej wojny światowej, aż do antropologicznego spojrzenia na różne formy pamięci i postpamięci. Autorka m.in. książek: „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie 1943 (2006) oraz Hańba! Opowieści o polskiej zdradzie (2018).
https://orcid.org/0000-0003-0545-5250
Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 21 (2025), Strony: 70-75
Data zgłoszenia: 2025-08-12Data publikacji: 2025-12-27
https://doi.org/10.32927/zzsim.1133
Abstrakt
Artykuł zawiera refleksję nad znaczeniem książki Jana Tomasza Grossa Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka 25 lat po jej publikacji. Autorka reprezentuje pokolenie badaczy, którzy pojawili się „po Sąsiadach”, tj. rozpoczęli swoje badania i karierę po przełomowym momencie, który przekształcił polską historiografię, kwestionując dominujące narracje o „narodowej niewinności” i stymulując rozwój multidyscyplinarnych studiów nad Zagładą w Polsce. Dzięki sprzężeniu refleksji osobistej z perspektywą instytucjonalną autorka zwraca uwagę, jak praca Grossa przyczyniła się do nowego – zarówno naukowego, jak i empatycznego – zainteresowania głosami żydowskimi, wytłumieniem pamięci i pomijaniem materiałów źródłowych. Artykuł powstał na podstawie referatu wygłoszonego na spotkaniu zorganizowanym przez Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego 16 maja 2025 r., z okazji 25. rocznicy publikacji książki Jana Tomasza Grossa Sąsiedzi.
Bibliografia
25 lat „Sąsiadów” – spotkanie jubileuszowe na Wydziale Historii UW, https://www.youtube.com/watch?v=LLz919CvDt0.
Google Scholar
Bauer Yehuda, Przemyśleć Zagładę, tłum. Jerzy Giebułtowski, Janusz Surewicz, red. Agnieszka Haska, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2016.
Google Scholar
Gross Jan Tomasz, Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejmy: Pograficze, 2000.
Google Scholar
Grünberg Franciszka, Gdzie tu się schować? Wspomnienia, wstęp i oprac. Agnieszka Haska, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2022.
Google Scholar
LeGuin Ursula K., Ci, którzy odchodzą z Omelas, tłum. Zofia Uhrynowska-Hanasz [w:] eadem, Rybak znad Morza Wewnętrznego, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016; pierwodruk w jęz. polskim: „Literatura na Świecie” 1976, nr 1 (57).
Google Scholar
Leociak Jacek, Sen o bezgrzesznej. Rząd PiS patrzy na stosunki polsko-żydowskie, OKO.press, 26 grudnia 2018, https://oko.press/prof-leociak-sen-o-bezgrzesznej-rzad-pis-patrzy-na-stosunki-polsko-zydowskie.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Autor&"Zagłada Żydów. Studia i Materiały"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
Czasopismo publikowane jest w standardzie Diamond Open Access na licencji CC-BY-4.0 Deed - Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa - Creative Commons
Inne teksty tego samego autora
- Agnieszka Haska, Fotografie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Agnieszka Haska, Mordecai Paldiel, Church & Holocaust: Unholy Teaching, Good Samaritans Reconciliati , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Agnieszka Haska, Międzynarodowa konferencja naukowa „Być świadkiem Zagłady”(Warszawa, 22–23 kwietnia 2013 r.) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Agnieszka Haska, Arnon Rubin, Facts and Fictions about the Rescue of the Polish Jewry during the Holocaust , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)
- Agnieszka Haska, Yorai Linenberg, Jewish Soldiers in Nazi Captivity: American and British Prisoners of War during the Second World War , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
- Agnieszka Haska, Frédéric Rousseau, Żydowskie dziecko z Warszawy. Historia pewnej fotografii , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Agnieszka Haska, Sara Kadosh, We Think of you as an Angel: Shaul Weingort and the Rescue of Jews During the Holocaust [Agnieszka Haska] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Agnieszka Haska, Piotr Forecki, Po Jedwabnem. Anatomia pamięci funkcjonalnej, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2018, 434 s , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Agnieszka Haska, Na marginesie serialu „Sprawiedliwi”, czyli (prawie) cała Polska ratuje Żydów , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 6 (2010)
- Agnieszka Haska, Jennifer V. Evans, Erica Fagen, Meghan Lundrigan, Holocaust Memory in the Digital Mediascape , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 20 (2024)
Podobne artykuły
- Jan Tomasz Gross, Czy Zagłada jest ich historią, czy naszą? (Plaidoyer w przedmiocie ustanowienia w Polsce miejsca pamięci poświęconego Zagładzie) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Piotr Litka, Zdzisław Lorek, Grzegorz Pawlikowski, Śledztwo sędziego Władysława Bednarza w sprawie niemieckiego obozu zagłady Kulmhof , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Dariusz Libionka, Jacek Leociak, 75. rocznica akcji „Reinhardt” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Małgorzata Grzanka, „Przy tym rozpacz wywożonych ludzi była okropna, słychać było płacz, lament i prośby”. Zbrodnia na polskich pensjonariuszach domów opieki we Włocławku (wiosna–lato 1942 r.) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 21 (2025)
- Jacek Leociak, Marta Tomczok, Afektywny kicz holokaustowy – wprowadzenie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Piotr Litka, Zdzisław Lorek, Grzegorz Pawlikowski, Nieznane opracowanie: Waldemar Szulc, „Chełmno nad Nerem (Kulmhof). Hitlerowski obóz natychmiastowej zagłady” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Zofia Wóycicka, Laboratorium zagłady – nowa ekspozycja historyczna na terenie obozu zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Bartomiej Grzanka, Działalność SS-Sonderkommando Kulmhof w lutym i marcu 1942 r. w świetle dowodów księgowych Sonderkonto 12300 z zasobu Archiwum Państwowego w Łodzi , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Jacek Leociak, Adam Mazur, Artur Żmijewski, „Berek jest głosem o niemocy wobec okrucieństwa; pragnieniem, by Zagłada się nie wydarzyła”. Z Arturem Żmijewskim rozmawiają Jacek Leociak i Adam Mazur , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Jerzy Tomaszewski, Jakub Petelewicz, Jak Polacy patrzyli na getto z zewnątrz z Jerzym Tomaszewskim rozmawia Jakub Petelewicz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
