English
Język Polski
Ci, którzy wracają do Omelas
Agnieszka Haska
ahaska@ifispan.edu.pl Biogramkulturoznawczyni, socjolożka, członkini Centrum Badań nad Zagładą Żydów Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Jej zainteresowania badawcze obejmują szerokie spektrum tematów – od historii prób ratowania Żydów dzięki paszportom innych państw, przez analizy dyskursu o kolaboracji w czasie drugiej wojny światowej, aż do antropologicznego spojrzenia na różne formy pamięci i postpamięci. Autorka m.in. książek: „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie 1943 (2006) oraz Hańba! Opowieści o polskiej zdradzie (2018).
https://orcid.org/0000-0003-0545-5250
Instytut Filozofii i Socjologii PAN
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 21 (2025), Strony: 70-75
Data zgłoszenia: 2025-08-12Data publikacji: 2025-12-27
https://doi.org/10.32927/zzsim.1133
Abstrakt
Artykuł zawiera refleksję nad znaczeniem książki Jana Tomasza Grossa Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka 25 lat po jej publikacji. Autorka reprezentuje pokolenie badaczy, którzy pojawili się „po Sąsiadach”, tj. rozpoczęli swoje badania i karierę po przełomowym momencie, który przekształcił polską historiografię, kwestionując dominujące narracje o „narodowej niewinności” i stymulując rozwój multidyscyplinarnych studiów nad Zagładą w Polsce. Dzięki sprzężeniu refleksji osobistej z perspektywą instytucjonalną autorka zwraca uwagę, jak praca Grossa przyczyniła się do nowego – zarówno naukowego, jak i empatycznego – zainteresowania głosami żydowskimi, wytłumieniem pamięci i pomijaniem materiałów źródłowych. Artykuł powstał na podstawie referatu wygłoszonego na spotkaniu zorganizowanym przez Wydział Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego 16 maja 2025 r., z okazji 25. rocznicy publikacji książki Jana Tomasza Grossa Sąsiedzi.
Bibliografia
25 lat „Sąsiadów” – spotkanie jubileuszowe na Wydziale Historii UW, https://www.youtube.com/watch?v=LLz919CvDt0.
Google Scholar
Bauer Yehuda, Przemyśleć Zagładę, tłum. Jerzy Giebułtowski, Janusz Surewicz, red. Agnieszka Haska, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2016.
Google Scholar
Gross Jan Tomasz, Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Sejmy: Pograficze, 2000.
Google Scholar
Grünberg Franciszka, Gdzie tu się schować? Wspomnienia, wstęp i oprac. Agnieszka Haska, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2022.
Google Scholar
LeGuin Ursula K., Ci, którzy odchodzą z Omelas, tłum. Zofia Uhrynowska-Hanasz [w:] eadem, Rybak znad Morza Wewnętrznego, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016; pierwodruk w jęz. polskim: „Literatura na Świecie” 1976, nr 1 (57).
Google Scholar
Leociak Jacek, Sen o bezgrzesznej. Rząd PiS patrzy na stosunki polsko-żydowskie, OKO.press, 26 grudnia 2018, https://oko.press/prof-leociak-sen-o-bezgrzesznej-rzad-pis-patrzy-na-stosunki-polsko-zydowskie.
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Autor&"Zagłada Żydów. Studia i Materiały"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
Czasopismo publikowane jest w standardzie Diamond Open Access na licencji CC-BY-4.0 Deed - Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa - Creative Commons
Inne teksty tego samego autora
- Agnieszka Haska, “I knew just one little Jewess hiding . . .” The case of Zofia and Marian Chomin - edited and introduced by Agnieszka Haska , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Agnieszka Haska, Auschwitz z Auschwitz czyli przepis na bestseller , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Agnieszka Haska, Aleksandra Bańkowska, Powojenni lokatorzy budynku przy ul. Tłomackie 5 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Agnieszka Haska, „Znałam tylko jedną żydóweczkę ukrywającą się…” Sprawa Zofii i Mariana Chominów , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Agnieszka Haska, „Zbadać i wyświetlić”. Centralna Żydowska Komisja Historyczna (1944–1947) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Agnieszka Haska, Fakty i fikcje. Na marginesie filmu Azyl , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Agnieszka Haska, Adam Żurawin, a Hero of a Thousand Faces , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Agnieszka Haska, Sprawiedliwi są wśród nas , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Karin Ohry-Kossoy, Agnieszka Haska, Lista Soni Wajselfisz [Karin Ohry Lista Soni; Agnieszka Haska, „Setki znajomych osób”. Lista z Bergen-Belsen] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Agnieszka Haska, „Proszę Pana Ministra o energiczną interwencję”. Aleksander Ładoś (1891–1963) i ratowanie Żydów przez Poselstwo RP w Bernie , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
Podobne artykuły
- Andrzej Grzegorczyk, Nowa wystawa stała w Muzeum byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Andrzej Grzegorczyk, Procedura i przebieg transportów kolejowych z getta łódzkiego do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem (styczeń–maj 1942 r.) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Małgorzata Melchior, Zagłada i stosunki polsko – żydowskie w opracowaniach socjologicznych. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Redakcja, Od Redakcji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 8 (2012)
- Marta Janczewska, Badania nad głodem w getcie warszawskim – problemy etyczne , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Irena Grudzińska-Gross, Jan Tomasz Gross, Złote żniwa -Rozmowa z Ireną Grudzińską-Gross i Janem Tomaszem Grossem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 7 (2011)
- Adam Sitarek, „Zaprowiantowanie obozu jest podobno wzorowe…” Wiedza więźniów getta łódzkiego na temat ośrodka zagłady w Chełmnie nad Nerem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Jan Tomasz Gross, O kolaboracji , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Justyna Kowalska-Leder, Literatura polska ostatniego dziesięciolecia wobec Zagłady – próby odpowiedzi na nowe wzywania , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Martyna Grądzka-Rejak, Jan Olaszek, Postawy i zachowania Polaków wobec Żydów w czasie okupacji niemieckiej w publikacjach drugiego obiegu w PRL , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
