English
Polish
Multidirectional and agonic memory vs. politics of memory
Katarzyna Chmielewska
katarzyna.chmielewska@ibl.waw.pl BioPhD, assistant professor at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences, works at the Center for Cultural and Literary Research on Communism and the Workshop of Contemporary Literature and Social Communication at the Institute of Literary Research of the Polish Academy of Sciences. Her research interests include memory studies, discourse analysis, especially of the cultural and literary contexts of communism in Poland, research on the Holocaust, cultural studies, and contemporary literature. In recent years co-author and editor of the volumes: Pomniki pamięci. Miejsca niepamięci/Monuments of Memory. Places of Oblivion (2017) and Komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944–1989/Communism. Ideas and Practices in Poland 1944–1989 (2018).
https://orcid.org/0000-0003-4095-2834
Institite of Literary Research of the Polish Academy of Sciences
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 17 (2021), pages: 420-434
Publication date: 2021-12-20
Abstract
The author reconstructs and critically analyzes contemporary models of social and cultural memory of the Holocaust and considers their consequences for the understanding of politics of memory. The subject of consideration are the dominant trends in memory studies, referring to Chantal Mouffe (the concept of agon) and, more deeply, to Mikhail Bakhtin (polyphony and dialogicity), i.e. the concepts of agonic and multidirectional memory. As a counterpoint to these concepts, the author develops threads underestimated in previous research: the issues of the social (class) condition of memory, symbolic violence and legitimacy, which shape cultural memory and representations of the past.
Keywords
multidirectional memory, agonic memory, politics of memory
References
Ankersmith Frank, Historical Representation, Stanford, CA: Stanford University Press, 2001.
Ankersmith Frank, Political Representation, Stanford, CA: Stanford University Press, 2002.
Assmann Aleida, Assmann Jan, Schrift und Gedächtnis: Beiträge zur Archäologie der literarischen Kommunikation, München: Fink, 1987.
Assmann Aleida, Memory, Individual and Collective [w:] The Oxford Handbook of Contextual Political Analysis, red. Robert E. Goodin, Charles Tilly, Oxford: Oxford University Press, 2006.
Assmann Aleida, Vier Grundtypen der Zeugenschaft [w:] Zeugenschaft des Holocaust. Zwischen Trauma, Tradierung und Ermittlung, red. Michael Elm, Gottfried Kößler, Frankfurt am Main–New York: Campus, 2007.
Bachtin Michaił, Problemy poetyki Dostojewskiego, tłum. Natalia Modzelewska. Warszawa: PIW, 1970.
Bachtin Mikhail, Problems of Dostoevsky’s Poetics, tłum. Caryl Emerson. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1984.
Berger Stefan, Agonistic memory is open-endedly dialogic in a Bakthinian sense, https://istorex.ru/Novaya_stranitsa_56?fbclid=IwAR0GwTeP7V032jnh3KItTtrFgxKMEgRHJSL8kiJZ0HokV4GefFj98k61gTk.
Bourdieu Pierre, Co tworzy klasę społeczną? O teoretycznym i praktycznym istnieniu grup, tłum. Jakub Maciejczyk. „Recycling Idei” 2008, nr 11, s. 39.
Bourdieu Pierre, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005.
Brubaker Rogers, Ethnicity without Groups, Cambridge, MA: Harvard University Press, 2004.
Cento Bull Anna, Hansen Hans Lauge, Agonistic Memory and the UNREST Project, „Modern Languages Open”, 2020, nr 1, http://doi.org/10.3828/mlo.v0i0.319, https://www.modernlanguagesopen.org/articles/10.3828/mlo.v0i0.319/.
Chmielewska Katarzyna, Konstruowanie figury polskiego świadka podczas Zagłady [w:] Opowieść o niewinności. Kategoria świadka Zagłady w kulturze polskiej (1942–2015), red. Maryla Hopfinger, Tomasz Żukowski, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2018.
Chmielewska Katarzyna, The Intelligentsia and the Holocaust. Dispersing the Image, „Studia Litteraria et Historica” 2018, nr 7, https://doi.org/10.11649/slh.1704.
Chmielewska Katarzyna, Uprawomocnienie komunizmu. Budować i burzyć [w:] Komunizm. Idee i praktyki w Polsce 1944–1989, red. Katarzyna Chmielewska, Agnieszka Mrozik, Grzegorz Wołowiec, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2018.
A Cultural History of Memory, t. 1–6, red. Stefan Berger, Jeffrey K. Olick, London: Bloomsbury Academic, 2020.
Cultural Memory Studies. An International and Interdisciplinary Handbook, red. Astrid Erll, Ansgar Nünning, Berlin: De Gruyter, 2008.
Domańska Ewa, Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
Domańska Ewa, Nekros. Wprowadzenie do ontologii martwego ciała, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017.
Habermas Jürgen, Teoria działania komunikacyjnego, tłum. Andrzej Maciej Kaniowski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999.
Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości, red. Ewa Domańska, Rafał Stobiecki, Tomasz Wiślicz, Kraków: Universitas, 2014.
History of Oral History: Foundations and Methodology, red. Thomas L. Charlton, Lois E. Myers, Rebecca Sharpless, Lanham: Alta Mira Press, 2007.
Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne, red. Joanna Kolbuszewska, Rafał Stobiecki, Łódź–Kurowice: Wydawnictwo Naukowe Ibidem, 2010.
Kochan Jerzy, Studia z teorii klas społecznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2011.
Memory and Political Change, red. Aleida Assmann, Linda Shortt, London: Palgrave Macmillan, 2011.
Mouffe Chantal, Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie, tłum. Barbara Szelewa. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015.
Nijakowski Lech M., Polska polityka pamięci. Esej socjologiczny, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, 2008.
Nora Pierre, Between Memory and History: Les Lieux de Mémoire, „Representations” 1989, t. 26, https://doi:10.1525/rep.1989.26.1.99p0274v.
Pamięć i polityka historyczna. Doświadczenia Polski i jej sąsiadów, red. Sławomir M. Nowinowski, Jan Pomorski, Rafał Stobiecki, Łódź: Wydawnictwo Naukowe Ibidem, 2008.
Rothberg Michael, Pamięć wielokierunkowa. Pamiętanie Zagłady w epoce dekolonizacji, tłum. Katarzyna Bojarska, Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2015.
Sendyka Roma, Pryzma – zrozumieć nie-miejsca pamięci (non-lieux de memoire), „Teksty Drugie” 2013, nr 1/2.
Stobiecki Rafał, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku. Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014.
Thompson Edward P., History from Below, „Times Literary Supplement”, 7 IV 1966.
Tokarska-Bakir Joanna, Pod klątwą. Społeczny obraz pogromu kieleckiego, t. 1–2, Warszawa: Czarna Owca, 2018.
Welzer Harald, Das kommunikative Gedächtnis. Eine Theorie der Erinnerung, München: Beck, 2011.
Welzer Harald, Sabine Moller, Karoline Tschuggnall, „Dziadek nie był nazistą”. Narodowy socjalizm i Holokaust w pamięci rodzinnej, tłum. Paweł Masłowski [w:] Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. Magdalena Saryusz-Wolska, Kraków: Universitas, 2009.
Wesołowski Włodzimierz, Klasy, warstwy i władza, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
Zaremba Marcin, O polskiej banalności zła, „Polityka” 2011, nr 12.
License
Copyright (c) 2021 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
