W artykule znajduje się omówienie i próba analizy powojennych materiałów śledczych i procesowych dotyczących trzech różnych przypadków mordowania lub wydawania ukrywających się Żydów w ręce władz niemieckich przez miejscową ludność polską. Omawiane w artykule zbrodnie miały miejsce w trzech wsiach, które w czasie okupacji leżały na terenie dystryktu krakowskiego: Falkowej, Wieńcu i Janowicach. Sprawcy zostali po wojnie postawieni w stan oskarżenia na podstawie Dekretu z dnia 31.08.1944, czyli tzw. dekretu sierpniowego. Z zeznań świadków i oskarżonych wynika, że głównym motywem mordowania Żydów lub wydawania ich w ręce okupanta była chęć szybkiego zysku i w drugiej kolejności strach przed konsekwencjami, gdyby informacja o ukrywających się we wsi Żydach dotarła do władz. Istotnym elementem zajść był aktywny lub bierny współudział licznych mieszkańców wsi w popełnionych zbrodniach.