English
Polish
Trzy wizyty w Auschwitz
Monika Adamczyk-Garbowska
mag@umcs.pl BiogramMonika Adamczyk-Garbowska – literaturoznawca, profesor zwyczajny w Instytucie Germanistyki i Lingwistyki Stosowanej UMCS w Lublinie, w latach 2000–2011 kierownik Zakładu Kultury i Historii Żydów; tłumaczka z języka angielskiego i jidysz. W 2004 r. otrzymała nagrodę naukową im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej za badania nad literaturą jidysz. Opublikowała m.in. Polska Isaaca Bashevisa Singera – rozstanie i powrót (1994), Contemporary Jewish Writing in Poland. An Anthology (2001, wspólnie z Antonym Polonskym), Odcienie tożsamości. Literatura żydowska jako zjawisko wielojęzyczne (2004), Kazimierz vel Kuzmir. Miasteczko różnych snów (2006), Tam był kiedyś mój dom… Księgi pamięci gmin żydowskich (2009, z Adamem Kopciowskim i Andrzejem Trzcińskim), Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944–2010 (2011, z Feliksem Tychem; angielska wersja Jewish Presence in Absence: The Aftermath of the Holocaust in Poland 1944–2010 [2014]).
https://orcid.org/0000-0002-9829-4363
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Lingwistyki Stosowanej
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 14 (2018), strony: 440-476
Data publikacji: 2018-12-20
Abstrakt
Po drugiej wojnie światowej, zwłaszcza w latach 1945–1947, różne organizacje i gazety żydowskie wysyłały swoich przedstawicieli i korespondentów do Polski, by opisali zniszczenie kraju i ocenili sytuację ocalałych. Większość tych podróżników odwiedziła były obóz koncentracyjny i zagłady Auschwitz-Birkenau. Autorka omawia i porównuje relacje z trzech takich wizyt: Josepha Tenenbauma (w języku angielskim), Jakowa Pata i Mordechaja Canina (w jidysz). Uzupełnienie artykułu stanowią cztery rozdziały z omawianych książek w przekładzie na język polski. Trzy z nich dotyczą wizyt w Auschwitz, a czwarty tzw. gorączki złota, czyli poszukiwania kosztowności w pozostałych na terenie byłych obozów śmierci popiołach przez jednostki i zorganizowane bandy
Słowa kluczowe
Zagłada, Auschwitz, ocalali, obozy zagłady
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
Zbiór relacji Żydów Ocalałych z Zagłady
Źródła publikowane
Canin Mordechaj, Iber sztejn un sztok. A rajze iber hundert chorew-geworene kehiles in
Pojln, Tel Awiw: Lecte Najes, 1952.
Pat Jakow, Asz un fajer. Iber do churwes fun Pojln, Nju Jork: „CYCO” Bicher Farlag, 1946.
Pat Jacob, Ashes and Fire, New York: International Universities Press, 1947.
Schönker Henryk, Dotknięcie anioła, Warszawa: Ośrodek Karta, 2006.
Tenenbaum Joseph (in collaboration with Sheila Tenenbaum), In Search of a Lost People.
The Old and the New Poland, New York: The Beechhurst Press, 1948.
Literatura przedmiotu
Adamczyk-Garbowska Monika, Krajobraz po Zagładzie. Relacje dziennikarzy żydowskich z powojennej Polski, „Midrasz” 2012, nr 1.
Cywiński Piotr M.A., Zagłada w pamięci więźniów Sonderkommando, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2015.
Friedman Filip, To jest Oświęcim, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Literatury Politycznej, 1945.
Friedman Filip, Hołuj Tadeusz, Oświęcim, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Książka”, 1946.
Haska Agnieszka, „Jestem Żydem, chcę wejść”. Hotel Polski w Warszawie, 1943, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2006.
Kugelmass Jack, Sifting the Ruins. Émigré Jewish Journalists’ Return Visits to the Old Country, 1946–1948, Ann Arbor: Regents of the University of Michigan, 2014.
Panz Karolina, „Dlaczego oni, którzy tyle przecierpieli i przetrzymali, musieli zginąć?” Żydowskie oϔiary zbrojnej przemocy na Podhalu w latach 1945–1947, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2015, nr 11.
Pietrzak Jacek, Działalność komunistów wśród polskiego wychodźstwa na Bliskim Wschodzie w świetle materiałów kontrwywiadu Polskich Sił Zbrojnych (1944), „Dzieje Najnowsze” 2006, t. 38, nr 3.
Trojański Piotr, Problem profanacji szczątków oϔiar Auschwitz w świetle materiałów procesowych Sądu Grodzkiego i Sądu Powiatowego w Oświęcimiu (1945–1969) [w:]
Skrwawione dusze. Prawda, sprawiedliwość, przebaczenie, pojednanie, red. Alicja
Bartuś, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau i Fundacja na Rzecz MDSM, 2015.
Trojański Piotr, Sytuacja na terenach poobozowych w pierwszych latach po wyzwoleniu
Auschwitz (1945–1947), „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2015, t. 37, nr 2.
Trojański Piotr, „Trzeba mu jedną posłać, bo jakiś złotnik czy też kanadziarz”. Sprawa
strażnika Stałej Ochrony Obozu Oświęcimskiego, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2015, nr 11.
Strony internetowe
Genocide of European Roma (Gypsies), 1939–1945, Holocaust Encyclopedia, United States
Holocaust Memorial Museum, https://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005219
Licencja
Copyright (c) 2018 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Monika Adamczyk-Garbowska, Yehuda Bauer, Przemyśleć Zagładę , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
