English
Polish
Officials on trial – the extradition of Nazi criminals from Germany and their trials in Poland
Markus Roth
m.roth@fritz-bauer-institut.de BioPhD., historian, has been a researcher at the Fritz Bauer Institut in Frankfurt am Main since 2020. Since 2008, he has worked at the Center for Holocaust Literature Research (Arbeitsstelle Holocaustliteratur) at the University of Giessen, as deputy director from 2010 to 2020. Additionally, from 2008 to 2012, he was a researcher at the Herder Institut in Marburg. His research interests include the politics and practice of the German occupation in Poland, the history of the Holocaust in Poland and Europe, and Holocaust literature. His publications include Herrenmenschen: die deutschen Kreishauptleute im besetzten Polen. Karierewege, Herrschaftspraxis und Nachgeschichte (2009) and Juden in Krakau unter deutscher Besatzung 1939-1945 (with Andrea Löw, 2011, Polish edition: Krakowskie Żydzi pod okupacją niemiecka 1939-1945, 2014), Das Warschauer Getto. Alltag und Widerstand im Angesicht der Vernichtung (with Andrea Löw, 2013).
https://orcid.org/0009-0009-0522-2001
Fritz Bauer Institut
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 19 (2023), pages: 259-276
Publication date: 2023-12-23
Abstract
Even during the war and the German occupation, laws to regulate the preservation of evidence were established in Central and Eastern European countries so that Nazi crimes committed there could be prosecuted in the long term. As part of the preparatory activities, evidence was systematically collected. After the war, a total of over 1,800 Nazi criminals were extradited to Poland to be brought to justice. Among them were many members of the German civilian administrative apparatus, including town and county governors, who bore considerable responsibility for German occupation policy at the lowest level of the administration. The article describes, based on representative examples, the process of administering punishment for their crimes and offenses. The beginning of this process was the systematic collection and securing of evidence. The next stage, i.e. the tracking down of the perpetrators in post-war Germany, their internment, and then the attempts to bring them to Poland. The reasons for the dismissal of extradition requests are discussed, as well as the reactions and concerns of the Nazi criminals. A larger number of typical examples made it possible to examine the judicial proceedings in Poland and answer further questions: under what general legal conditions did they take place? What were the difficulties in carrying out the trials? How did public opinion respond? The article concludes with a closer look at the fate of the tried Nazis after their release from prison.
Keywords
General Government, civil administration, country governors, war crimes, extradition, trials, internment
References
Źródła archiwalne / Archival Sources
Bundesarchiv Koblenz
Z 42 I/42
NL 1466
Bundesarchiv Ludwigsburg
B 162/211 AR-Z 77/66
B 162/II 206 AR 1543/64
Bayerisches Hauptstaatsarchiv, München
Minn 83358
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie
Akta badawczo-dochodzeniowe, 220 Delegat Polski do UNWCC, 76
Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 358, 961 Najwyższy Trybunał Narodowy, 72–81
Polska Misja Wojskowa Biuro ds. Zbrodni Wojennych, 590 Sąd Apelacyjny w Warszawie, 67, 68/69; 26–29
Sąd Okręgowy w Krakowie, 645, 646 Sąd Okręgowy w Radomiu, 170
Staatsarchiv Darmstadt
H 13 D Nr. 1290/94 H 13 D Nr. 1290/222
Źródła publikowane / Published Sources
„Biuletyn Informacyjny”, cz. 1: Przedruk roczników 1940–1941, „Przegląd Historyczno-
-Wojskowy” 2001, nr specjalny 1; cz. 2: Przedruk roczników 1942–1943, „Przegląd
Historyczno-Wojskowy” 2002, nr specjalny 2.
Das Diensttagebuch des deutschen Generalgouverneurs in Polen 1939–1945, red. Werner Präg, Wolfgang Jacobmeyer, Stuttgart: Deutsche Verlags-Anstalt, 1975.
Walichnowski Tadeusz, Rozmowy z Leistem, hitlerowskim starostą Warszawy, Warszawa: PWN, 1986.
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Borodziej Włodzimierz, „Hitleristische Verbrechen”. Die Ahndung deutscher Kriegsund Besatzungsverbrechen in Polen [w:] Transnationale Vergangenheitspolitik. Der Umgang mit deutschen Kriegsverbrechern in Europa nach dem Zweiten Weltkrieg, red. Norbert Frei, Göttingen: Wallstein Verlag, 2006.
Cyprian Tadeusz, Sawicki Jerzy, Oskarżamy, Kraków: Wydawnictwo Przełom, 1949. Cyprian Tadeusz, Sawicki Jerzy, Siedem wyroków Najwyższego Trybunału Narodowego,
Poznań: Instytut Zachodni, 1962.
Ekspertyzy i orzeczenia przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, t. 2, red. Czesław Pilichowski, Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 1979.
Fleming Michael, In the Shadow of the Holocaust. Poland, the United Nations War Crimes Commission, and the Search for Justice, Cambridge: Cambridge University Press, 2022.
Gańczak Filip, Jan Sehn. Tropiciel nazistów, Wołowiec: Czarne, 2020.
Gondek Leszek, Polskie Misje Wojskowe 1945–1949. Polityczno-prawne, ekonomiczne i wojskowe problemy likwidacji skutków wojny na obszarze okupowanych Niemiec, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1981.
Gondek Leszek, Polska karząca 1939–1945. Polski podziemny wymiar sprawiedliwości
w okresie okupacji niemieckiej, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1988.
Jasiński Łukasz, Sprawiedliwość i polityka. Działalność Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich/Hitlerowskich w Polsce 1945–1989, Gdańsk–Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2018.
Kegel Teresa, Podstawy prawne ekstradycji zbrodniarzy wojennych, „Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 1975, nr 2.
Kobierska-Motas Elżbieta, Ekstradycja przestępców wojennych do Polski z czterech stref okupacyjnych Niemiec 1946–1950, cz. 1–2, Warszawa: Główna Komisja Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu – Instytut Pamięci Narodowej, 1991–1992.
Kobierska-Motas Elżbieta, Międzynarodowe listy przestępców wojennych sporządzone przez United Nations War Crimes Commission (UNWCC), „Pamięć i Sprawiedliwość” 1997/1998, nr 40.
Kobierska-Motas Elżbieta, Rząd Polski na Emigracji wobec problemu dokumentowania niemieckich przestępstw wojennych, „Pamięć i Sprawiedliwość” 1995, nr 38.
Kubicki Leszek, Zbrodnie wojenne w świetle prawa polskiego, Warszawa: PWN, 1963. Kulski Julian, Zarząd Miejski Warszawy 1939–1944, Warszawa: PWN, 1964.
Musial Bogdan, Deutsche Zivilverwaltung und Judenverfolgung im Generalgouvernement.
Eine Fallstudie zum Distrikt Lublin, Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, 1999.
Musial Bogdan, NS-Kriegsverbrecher vor polnischen Gerichten, „Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte” 1999, nr 47.
Okupacja i ruch oporu w dzienniku Hansa Franka 1939–1945, t. 2: 1943–1945, oprac. Stanisław Płoski i inni, Warszawa: Książka i Wiedza, 1972.
Piotrowski Stanisław, Dziennik Hansa Franka, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze, 1956.
Prusin Aleksander V., Polska Norymberga. Siedem procesów przed Najwyższym Trybunałem Narodowym 1946–1948, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2013, nr 9.
Roth Markus, Herrenmenschen. Die deutschen Kreishauptleute im besetzten Polen – Karrierewege, Herrschaftspraxis und Nachgeschichte, Göttingen: Wallstein Verlag, 2009.
Rybczyński Stanisław, Kierownictwo administracji jako organizacja przestępcza w Generalnym Gubernatorstwie, „Demokratyczny Przegląd Prawny” 1947, nr 4.
Ściganie i karanie sprawców zbrodni wojennych i zbrodni przeciwko ludzkości. (Wybór dokumentów), red. Czesław Pilichowski, Warszawa: Ministerstwo Sprawiedliwości. Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 1978.
Wember Heiner, Umerziehung im Lager. Internierung und Bestrafung von Nationalsozialisten
in der Britischen Besatzungszone Deutschlands, Essen: Klartext Verlag, 1992.
License
Copyright (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
