Źródła ukazujące działalność batalionów policyjnych w okupowanej Polsce
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 11 (2015), strony: 271-298
Data publikacji: 2015-12-01
Abstrakt
Policja Porządkowa i Policja Ochronna w przeciwieństwie do Waffen SS i Policji Kryminalnej przez wiele lat po wojnie nie były uznane za organizacje przestępcze. Dopiero Christopher Browning i Daniel Goldhagen sprawili w latach dziewięćdziesiątych, że zbrodnie popełnione przez bataliony policyjne stały się znane. Nadal jednak udział wielu wysokich rangą funkcjonariuszy i oficerów policji np. w akcji „Reinhardt” czy akcji „Erntefest” nie został wystarczająco rozpoznany i opisany. W artykule autor przedstawił zawartość rozproszonego zasobu źródeł do badań nad batalionami policji. Na korpus źródeł składają się powojenne postępowania prokuratury w Dortmundzie, w Ludwigsburgu, w Koblencji, dokumentacja Policji Kryminalnej w Archiwum Krajowym w Münster i Duisburgu, dokumentacja Urzędu ds. Akt Stasi, akta z postępowań denazyfikacyjnych, akta Centrum Dokumentacji Nazizmu, Biura Informacji Wehrmachtu w Berlinie, Archiwum Wojskowego we Freiburgu i inne. Autor wskazuje zarówno potencjał, jak i ograniczenia tych źródeł. Na przykładzie m.in. Ericha Steidtmanna, oficera policji, który podczas przesłuchania w 1963 r. w charakterze świadka przyznał się do udziału w akcjach przeciw Żydom w Warszawie, ale nie został oskarżony, wykazuje niechęć niemieckiego wymiaru sprawiedliwości do osądzania tych czynów. Dokumenty, które posłużyły do rekonstrukcji biografii Steidtmanna, pokazują całe spektrum zagadnień związanych z pracą z omawianym korpusem źródłowym: nie tylko opisują wydarzenia historyczne, ale również pokazują ściganie zbrodniarzy, możliwości zacierania śladów popełnionych zbrodni, a także błędy i zaniedbania prowadzonych po wojnie postępowań dochodzeniowych. Niemniej wkładając trud w wyszukiwanie, porównywanie i łączenie rozproszonych informacji z akt dochodzenia (zeznania świadków), dokumentów osobowych i literatury przedmiotu, można dokładnie odtworzyć życiorysy funkcjonariuszy Policji Porządkowej i Policji Ochronnej i ustalić ich rolę w przeprowadzaniu zagłady Żydów.
Słowa kluczowe
źródła do badań nad Policją Porządkową (Ordnungspolizei) i Policją Ochronną (Schutzpolizei)
Licencja
Copyright (c) 2015 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.