English
Polish
Erntefest – od etymologii do zastosowania
Katarzyna Kuczyńska-Koschany
eadem@amu.edu.pl BiogramKatarzyna Kuczyńska-Koschany – profesor, polonistka, komparatystka, eseistka, autorka wierszy, prozy poetyckiej i autobiograϐicznej (nagroda na konkur-sie im K.K. Baczyńskiego, 2006). Zajmuje się poezją i jej interpretacją, recepcją poetów niemieckiego i francuskiego kręgu językowego w Polsce, zagładą Żydów, synapsami poezji i plastyki, europejskim i polskim esejem literackim. Autorka książek: Rilke poetów polskich (2004; wyd. 2 2017), Rycerz i Śmierć. O „Elegiach duinejskich” Rainera Marii Rilkego (2010; wyd. 2 2015), Interlinie w ciemności. Jednak interpretacja (2012), „Все поэты жиды”. Antytotalitarne gesty poetyckie i kreacyjne wobec Zagłady oraz innych doświadczeń granicznych (2013), Skąd się bierze lekcja polskiego? Scenariusze, pomysły, konteksty (2016), Nikt nie widzi dobrze. Eseje (2018), tomu prozy Zielony promień (2006) oraz około 300 artykułów drukowanych w polskich i zagranicznych pismach naukowych. Wydała też wybór Wiersze (nie)zapomniane Anny Pogonowskiej (2018). Współautorka podręcznika Staropolskie korzenie współczesności (2004). Sekretarz naukowa Komitetu Nauk o Literaturze PAN w obecnej kadencji. Członkini komisji ds. przeciwdziałania dyskryminacji przy Rektorze UAM. Opiekunka naukowa Koła Miłośników Kultury i Literatury Żydowskiej „Dabru emet“ (UAM). Obecnie kieruje Zakładem Badań nad Tradycją Europejską IFP UAM. Mama Tobiasza i Leny Miriam.
https://orcid.org/0000-0002-1671-2278
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 15 (2019), strony: 449-464
Data publikacji: 2019-12-20
Abstrakt
Autorka artykułu podejmuje problem neosemantyzmów Zagłady preliminaryjnie, na podstawie rozważań dotyczących nazistowskiego kryptonimu akcji „Erntefest” (3–4 listopada 1943 r.). Są to rozważania ϐilologiczne (etymologia, metafora, odniesienie do LTI), komparatystyczne (perspektywa polska i niemiecka), a kontekstowo także historyczne i antropologiczne (kategoria święta i świętowania). Autorka jest zdania, że w samym kryptonimie tkwi
niejako instrukcja zastosowania, ludobójcza praktyka.
Słowa kluczowe
eksterminacja, zagłada Żydów, kryptonimy akcji nazistowskich, etymologia, praktyka ludobójcza
Bibliografia
Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. Dariusz Libionka, Warszawa: IPN, 2004.
Browning Christopher R., Zwykli ludzie. 101. Policyjny Batalion Rezerwy i „ostateczne rozwiązanie” w Polsce, tłum. Piotr Budkiewicz, Warszawa: Bellona, 2000.
Erntefest 3–4 listopada 1943. Zapomniany epizod Zagłady, red. Wojciech Lenarczyk, Dariusz Libionka, Lublin: Państwowe Muzeum na
Majdanku, 2009.
Grabitz Helge, Schefϐler Wolfgang, Letzte Spuren. Ghetto Warschau. Arbeitslager Trawniki. Aktion Erntefest, Berlin: Hentrich, 1988.
Lehnstaedt Stephan, Der Kern des Holocaust. Bełżec, Sobibór, Treblinka und die Aktion Reinhardt. München: C.H. Beck, 2017.
Masowe egzekucje Żydów 3 listopada 1943 roku: Majdanek, Poniatowa, Trawniki, Lublin, red. Edward Dziadosz, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku i Wydawnictwo UMCS, 1988.
Piotrowski Stanisław, Misja Odyla Globocnika. Sprawozdania o wynikach ϔinansowych zagłady Żydów w Polsce, Warszawa: PIW, 1949.
Puch Stanisław, Wolności zabić nikt nie zdoła. Wspomnienia z lat wojny i okupacji. Trawniki 1939–1944, Lublin: Norbertinum, 2008.
Rutkowski Adam, L’opération „Erntefest” (Fête de la moisson) ou le massacre de 43.000
Juifs les 3–5 novembre 1943 dans les camps de Maïdanek, de Poniatowa et de Trawniki, „Le Monde Juif” 1973, nr 72.
Sachslehner Johannes, Zarządca do spraw śmierci. Odilo Globocnik, eksterminacja i obozy zagłady, tłum. Monika Kilis, Warszawa: Prószyński i S-ka, 2016.
Szapira Kalonymos Kalmisz, rabbi, Święty ogień. Tora z lat 1939–1942, lat szału, wybór i wstęp Witold Mędykowski, tłum. z hebrajskiego i angielskiego Ireneusz Kania, „Znak” 2006, nr 4.
Licencja
Copyright (c) 2019 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Zbyt mała, by być (tak) dużą. Rozważania na marginesie polskiej edycji krytycznej Mein Kampf Adolfa Hitlera , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Pustostan i jego perswazja. Język w ostatnim tekście Adolfa Hitlera , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
