“My life will begin on that day when I receive letters from you”. Correspondence of Jews who survived the Holocaust in the USSR and sought their relatives in Poland (1944–1945)
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 20 (2024), pages: 475-495
Publication date: 2024-12-17
Abstract
The article describes the correspondence collected in the State Archive in Rzeszow from 1944–1945 produced by Jewish survivors in the East. The senders were Jews from Rzeszów and the surrounding area, who were trying to find relatives in their former places of residence, as well as relatives displaced by the Germans from areas annexed to the Reich (including Lodz and Kalisz) and from Cracow. The addressees were mainly family members, friends, neighbors, schoolmates, as well as municipal institutions and the Jewish Committee in Rzeszów. The letters are very emotional in tone, many of them containing personal messages addressed to loved ones, who, however, never read them. Some of the letters provide numerous details about the wanted persons, their place of residence and employment before the war, the topography of the city, and the fate of the deportees themselves. They also contain some information about the living conditions and occupation of the survivors in the USSR, although rather sparse due to censorship. The correspondence is a contribution to discovering the fate of specific individuals and families, particularly those connected with Rzeszow.
Keywords
Jews, Siberia, World War II, Holocaust, war correspondence, exile, deportation, USSR
References
Źródła archiwalne / Archival Sources
Archiwum Państwowe w Rzeszowie
zespół nr 226: Zarząd Miejski w Rzeszowie, Komitet Żydowski w Rzeszowie, Korespondencja osób poszukujących swych rodzin w Rzeszowie 1944–1945, t. I–IV, sygn. 80–83
Literatura przedmiotu / Content related Literature
Barański Stanisław, Falkowski Józef, Korespondencja obozowa w okresie II wojny światowej, Warszawa: Polski Związek Filatelistów Okręgu Warszawskiego, 1993.
Dzieje Rzeszowa, t. 3: Rzeszów w okresie międzywojennym i okupacji (1918–1944), red. Feliks Kiryk, Rzeszów: Urząd Miasta, 2001.
Kotula Franciszek, Losy Żydów rzeszowskich 1939–1944. Kronika tamtych dni, Rzeszów: Społeczny Komitet Wydania Dzieł Franciszka Kotuli „Mitel”, 1999.
Ochenduszko Tadeusz, Leksykon nauczycieli i wychowanków I Gimnazjum i Liceum w Rzeszowie urodzonych pomiędzy XVII wiekiem a 1945 rokiem, Rzeszów: Wydawnictwo Collegium Ressoviense, Bonus Liber, 2010.
Poradowski Stanisław, Zagłada Żydów rzeszowskich, cz. 1–4, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 1983, nr 2/3; 1984, nr 1/2; 1985, nr 3/4; 1988, nr 1/2.
Rączy Elżbieta, Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939–1945, Rzeszów: IPN, Uniwersytet Rzeszowski, 2014.
Syberiada Żydów polskich. Losy uchodźców z Zagłady, red. Lidia Zessin-Jurek, Katharina Friedla, Warszawa: ŻIH, 2020.
Widziałem Anioła Śmierci. Losy deportowanych Żydów polskich w ZSRR w latach II wojny światowej. Świadectwa zebrane przez Ministerstwo Informacji i Dokumentacji Rządu Polskiego na Uchodźstwie w latach 1942–1943, wstęp i oprac. Siekierski Maciej, Tych Feliks, Warszawa: Rosner i Wspólnicy, 2006.
Netografia / Websites
https://www.jewishgen.org/yizkor/strzyzow/str233.html
https://www.jewishgen.org/yizkor/rzeszow/rze264.html
License
Copyright (c) 2024 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.