Wystawa stała w moskiewskim Muzeum Żydowskim i Centrum Tolerancji, poświęcona dziejom Żydów w Rosji, wyłamuje się z typowej narracji o żydowskiej historii. Wydarzenie uznawane za najważniejsze w dwudziestowiecznych dziejach Żydów – Zagłada – znajduje się na dalszym, głębszym planie żydowskiego losu.

Przybysza z Polski (a zapewne też z Izraela i z innych krajów diaspory) uderza z wielką siłą fakt, że w optyce radzieckich Żydów druga wojna światowa to przede wszystkim walka z Trzecią Rzeszą. Chociaż wojska niemieckie dotarły w głąb Związku Radzieckiego, dokonując zniszczenia żydowskich miasteczek, także w radzieckiej części Białorusi i Ukrainy, to w pamiętaniu wojny (zarówno w tym oficjalnym, jak i w osobistym) nad pamięcią Zagłady przeważa zwycięska walka z faszyzmem, w której wzięło udział wielu Żydów – żołnierzy Armii Czerwonej i partyzantów. Magdalena Ruta zauważa, że „Żydzi radzieccy patrzyli na II wojnę światową także jako zwycięzcy” – ta perspektywa jest widoczna w ekspozycji muzeum, w której nad rozpaczą nad pomordowanymi dominuje wezwanie do walki z hitlerowskimi Niemcami w obronie ojczyzny.