Wyświetl Nr 3 (2007)

Nr 3 (2007)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2007-12-01

Dział: Recenzje

Jonathan Littell, Les Bienveillantes

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 3 (2007), strony: 442-446

Data publikacji: 2007-12-01

https://doi.org/10.32927/ZZSiM.255

Abstrakt

Główną postacią Les Bienveillantes jest Hauptsturmführer Max Aue, doktora prawa, inspektor SD, wywiadu SS, człowiek przesiąknięty kulturą humanizmu, władający starożytną greką, jak jego pisarza, Max Thomas, postać autentyczna. Generał SS, lekarz i poliglota, w roku 1940 nadzorował z Paryża służby SD we Francji i Belgii, następnie zaś stanął na czele Einsatzgruppe C, grupy, która operowała na Ukrainie, wyniszczając gminy żydowskie na tyłach Wehrmachtu. Tendencja do wplatania postaci fikcyjnych w autentyczne wydarzenia, w bezpiecznej bliskości postaci zwanych historycznymi, takich jak Max Thomas czy jego dowódca komanda Paul Blobel, Reichmann, a pod koniec książki nawet Hitler, wzmacnia wrażenie autentyzmu wśród fikcji. (Podobny zabieg zastosował Marc Dugain w Klątwie Edgara, kreślącej portret Johna Edgara Hoovera, szefa FBI, a obejmującej lata 1924–1972. Ta znana powieść również została wydana przez Gallimard na rok przed Les Bienveillantes). W powieści Littella homoseksualizm jednego z głównych bohaterów stawia tę jednostkę w konflikcie z obowiązującą moralnością, której chce być stróżem, co w przypadku Maxa Aue, zapewne przeżywającego występną miłość, prowadzi do zabójstwa. Ta dwuznaczna sytuacja powoduje, że bohater Littella dzieli z czytelnikami intymny sekret i jest w niebezpieczeństwie, zwłaszcza że tropi go dwóch policjantów, przypominających zaciekłością Javerta z Nędzników Victora Hugo, gdy w pogoni za Jeanem Valjanem zapuszcza się do paryskich kanałów. Littell przypomina nam, że nasza moralność i konwenanse społeczne, uznawane lub nie przez czytelnika, są w ogromnej mierze wspólne dla społeczeństw XX wieku, bez względu na system polityczny. Ta moralność odnosi się także do zbrodni na skalę masową. Podobnie jak Hugo, który pracując nad powieścią, udał się na pole bitwy pod Waterloo, Littell odwiedził Stalingrad i Ukrainę. Działając przez siedem lat w organizacji humanitarnej zwalczającej głód, ocierał się o katów w Bośni i Czeczenii, w Afganistanie i Kongo, następnie zaś zbierał materiały w rosyjskich archiwach. Powieść Littella od pierwszej chwili budziła wiele emocji, a pochlebne recenzje przeciwstawiały się bezwzględnej krytyce ze strony grupy historyków uznanych za „specjalistów” historii Szoa, i pragnących to podkreślić. Atak był bezprecedensowy.

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę by sprawdzić

Statystyki

Laffite, M. (2007). Jonathan Littell, Les Bienveillantes. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (3), 442-446. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.255

Udostępnij

                            Wyświetl Nr 3 (2007)

Nr 3 (2007)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2007-12-01

Dział: Recenzje