Wydanie piątego numeru rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” skłania do kilku refleksji. Udało się nam zachować ciągłość podjętej pięć lat temu inicjatywy, której przetrwanie należy przypisać nie tylko determinacji samego zespołu redakcyjnego, lecz przede wszystkim instytucjom i fundacjom wspierającym to przedsięwzięcie finansowo. Bez ich wsparcia nie trzymaliby dziś Państwo w ręku kolejnego numeru naszego pisma. Wszystkim sponsorom dziękujemy i liczymy na dalszą współpracę. Żadne pismo nie może jednak istnieć bez czytelników. Do nich jest kierowane, z nimi chce nawiązywać dialog, skłaniać ich do refleksji. Chcielibyśmy bowiem, aby nasz rocznik nie był li tylko zbiorem artykułów i recenzji, lecz żeby stawiał wyzwania, zmuszał do rewizji dotychczasowych sądów, do polemik, zachęcał do dalszych badań.

Historia Zagłady nie jest własnością historyków, chociaż to właśnie oni są szczególnie odpowiedzialni za jakość opisu i interpretacji, które formułują. Opowieść o Zagładzie jest kluczowa dla XX wieku. Skupia wokół siebie badaczy różnych dyscyplin. Naszym celem jest stworzenie forum dla takiej wielowątkowej debaty akademickiej. Nie ograniczamy się jednak do klasycznych studiów naukowych, prezentujemy także teksty o charakterze eseistycznym, ujawniające osobisty punkt widzenia. Próba wniknięcia w doświadczenie Zagłady jest przecież także zadaniem dla każdego z nas. Każdy na własną miarę powinien się z tym zmierzyć. Tworząc to forum dla debaty o Zagładzie, liczymy na naszych czytelników i dobroczyńców.

Zagłada Żydów europejskich, której dokonano na polskiej ziemi, stanowi dla nas szczególne wyzwanie: zarazem moralne i badawcze. Naszą ambicją było, jest i pozostanie spojrzenie na doświadczenie Zagłady w szerokiej perspektywie interdyscyplinarnej, wprowadzanie do obiegu naukowego nieznanych, zapomnianych czy niewykorzystanych jeszcze źródeł, podejmowanie tematów trudnych i kontrowersyjnych, prezentacja najnowszych prac uczonych polskich i zagranicznych, a także – last but not least – promowanie młodych badaczy i publikacja debiutów naukowych.