English
Polish
„A we mnie płonie duchowa świeca”. Rabin Josef Guzik i jego dziennik
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 15 (2019), strony: 320-354
Data publikacji: 2019-12-20
Abstrakt
Autorka prezentuje fragmenty dziennika rabina Josefa Guzika z Dukli. We wstępie przybliża sylwetkę diarysty, a także tragiczne losy tamtejszej społeczności żydowskiej. Dziennik powstawał w ukryciu w latach 1943–1944. Rabin Guzik pisał go w rabinicznym języku hebrajskim, używając wyrażeń i odnośników do źródeł żydowskich mimo braku dostępu do cytowanych ksiąg. Traktował pisanie jako misję przekazania świadectwa dla potomności. Zapiski Josefa Guzika balansują między światem wewnętrznym i zewnętrznym i krążą wokół czterech osi czasu lub przestrzeni, które przeplatają się w każdej notatce. Oryginał się nie zachował,
niepełna kopia dziennika jest przechowywana w Yad Vashem.
Słowa kluczowe
dziennik Josefa Guzika, judaizm, Dukla
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Yad Vashem
Kolekcja Abrahama Weissa
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego
Prace magisterskie studentów Instytutu Nauk Judaistycznych obronione na Uniwersytecie Warszawskim w latach trzydziestych XX w., 117/16, Josef Guzik, „Psalmy babilońskie a hebrajskie. Studium porównawcze”, praca magisterska.
Źródła publikowane
Aaronson Jehoszua Mosze, Alei merorot [Liście goryczy], red. Esther Farbstein, wyd. 2, Jeruszalaim: Mosad Haraw Kuk, 2011.
The Ciano Diaries 1939–1943: The Complete, Unabridged Diaries of Count Galeazzo Ciano, Italian Minister of Foreign Affairs, 1936–1943, Garden City, NY: Doubleday, 1946 [najnowsze wyd. polskie: Galeazzo Ciano, Pamiętniki 1937–1943, tłum. i oprac.
Tomasz Wituch, Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora, 2006].
Cylkow Izaak, Machzor, cz. 1: Rosz ha-Szana, Kraków–Budapeszt: Austeria, 2013.
Cylkow Izaak, Machzor, cz. 2: Jom Kipur, Kraków–Budapeszt: Austeria, 2013.
Guzik Josef, „A we mnie płonie duchowa świeca” [w jęz. hebrajskim], oprac. Esther Farbstein, Havi Dreifuss (Jeruszalaim: Yad Vashem i College of Jerusalem, 2018).
Sidur Pardes Lauder. Modlitwy na dni powszedniee i na Szabat, red. Sacha Pecaric, tłum.
Ewa Gordon, Kraków: Stowarzyszenie Pardes, Berlin: The Ronald S. Lauder Foundation, 2005.
Sztajn Chaim, Mi-telz ad telz, Jeruszalaim: Michlelet Mewaseret Jeruszalaim, 2015.
Szternberg Szmuel, „Wspomnienia o utraconym świecie i życiu” [w jęz. hebrajskim], Petach Tikwa 1996.
Tora. Pięcioksiąg Mojżesza, tłum. Izaak Cylkow, Kraków: Austeria, 2010.
Literatura przedmiotu
Aleksiun Natalia, „Żydowscy historycy i wizja nowego rodzaju rabinatu. Seminarium Rabinackie Tachkemoni i Instytut Nauk Judaistycznych w Warszawie w okresie międzywojennym” [w:] „Z Breslau do Jerozolimy. Seminaria rabinackie: przeszłość,
teraźniejszość, przyszłość” [w jęz. hebrajskim], red. Guy Miron, Jeruszalaim: Machon Schechter, 2009.
Bankier David, Michman Dan, Nidam-Orvieto Iael, Pius XII and the Holocaust: Current state of research, Jerusalem: Yad Vashem, 2013.
Farbstein Esther, Hidden in Thunder. Perspectives on Faith, Halachah and Leadership during the Holocaust, Jerusalem: Feldheim, 2007.
Gilbert Martin, Czerczil we-ha-jeudim, tłum. Naomi Carmel, Szoham: Dwir 2009 [wyd. oryg.: Churchill and the Jews: A lifelong friendship, New York: Henry Holt & Co, 2007].
Grabowski Jan, Hunt for the Jews: Betrayal and Murder in German Occupied Poland, Bloomington: Indiana University Press, 2013 [wyd. polskie: Judenjagd. Polowanie na Żydów 1942–1945. Studium dziejów pewnego powiatu, Warszawa: Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów, 2011].
Leibner William, The Last Days of the Dukla Jewish Community, https://kehilalinks.jewishgen.org/zmigrod/zmigroddukla2.htm#HOLO2.
Neuderfer Rami, Akcjat ha-sfarim be-geto kowna [Akcja książkowa w getcie kowieńskim], „Biszwil ha-zikaron”, nr 22
Licencja
Copyright (c) 2019 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Esther Farbstein, Uczniowie jesziw jako uchodźcy w Związku Radzieckim , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
