English
Język Polski
Tajemnica donosu na bunkier „Krysia” odkryta
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 19 (2023), Strony:
Data zgłoszenia: 2024-04-04Data publikacji: 2024-04-04
https://doi.org/10.32927/zzsim.1053
Abstrakt
Artykuł opublikowany wyłącznie w wersji Online
Tematem artykułu są odnalezione przez autora dokumenty konspiracyjnego kontrwywiadu Okręgu Warszawskiego AK pozwalające poznać tożsamość osoby, która złożyła donos do niemieckiej Policji Kryminalnej o miejscu ukrycia kilkudziesięciu Żydów (bunkier „Krysia” przy ul. Grójeckiej 81), wśród nich historyka Emanuela Ringelbluma. Przez dziesięciolecia funkcjonowało w tej kwestii wiele przypuszczeń. Donosicielem, wedle meldunku informatora ulokowanego najprawdopodobniej w strukturach policyjnych, był przedsiębiorca budowlany Marian Nowicki, który za swój postępek otrzymał nagrodę pieniężną i obietnicę wciągnięcia na listę płatnych agentów. Prawdopodobnie działał w AK, gdzie występował pod pseudonimem ‘Budowlany’. Zginął podczas powstania warszawskiego. Pewne jest tylko, że sprawa nie stała się przedmiotem śledztwa ze strony konspiracyjnych komórek śledczych, a postępek donosiciela pozostał bezkarny.
Słowa kluczowe
bunkier „Krysia” , Emanuel Ringelblum , Mieczysław Wolski , Gestapo , Kripo , policja granatowa , Warszawa ul. Grójecka 81
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, Biuro Udostępniania, 00/231/14, Współpraca z okupantem. Podejrzani o współpracę z Gestapo (Archiwum AK).
Google Scholar
Grabowski Jan, Na posterunku. Udział polskiej policji granatowej i kryminalnej w zagładzie Żydów, Wołowiec: Czarne, 2020.
Google Scholar
Grabowski Jan, Tropiąc Emanuela Ringelbluma. Udział polskiej Kriminalpolizei w „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2014, nr 10, t. 1.
Google Scholar
Kassow Samuel D., Kto napisze naszą historię? Ukryte archiwum Emanuela Ringelbluma, tłum. Grażyna Waluga, Olga Zienkiewicz, Warszawa: ŻIH, 2009.
Google Scholar
Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska, t. 2, red. Israel Gutman, Sara Bender, Shmuel Krakowski, red. wyd. polskiego Dariusz Libionka, Robert Kuwałek, Adam Kopciowski, Kraków: Fundacja Instytutu Studiów Strategicznych, 2009.
Google Scholar
Libionka Dariusz, Polska Podziemna wobec szantażystów i szmalcowników w Warszawie. Korekta obrazu, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2018, nr 14.
Google Scholar
Sandak Adrian, Muszkieterowie 1939–1942. Historia tajnej organizacji wywiadowczej, Warszawa: Libra, 2022.
Google Scholar
Wywiad i kontrwywiad Armii Krajowej, red. Władysław Bułhak, Warszawa: IPN, 2008.
Google Scholar
Żydzi ukryci w bunkrze. Tajemniczy donos do Niemców, https://wiadomosci.onet.pl/kraj/zydzi-ukryci-w-bunkrze-tajemniczy-donos-do-niemcow/kd58gs1
Google Scholar
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Autor&"Zagłada Żydów. Studia i Materiały"
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
Czasopismo publikowane jest w standardzie Diamond Open Access na licencji CC-BY-4.0 Deed - Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa - Creative Commons
Podobne artykuły
- Witold Mędykowski, Przeciw swoim: Wzorce kolaboracji żydowskiej w Krakowie i okolicy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Jacek Walicki, Wydział Archiwum getta łódzkiego a Archiwum Ringelbluma , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Jan Grabowski, Tadeusz Tomasz Krasnodębski, Policjant konspiratorem. Szesnaście lat na muszce Gestapo i bezpieki [Policeman-Conspirator. Sixteen years on a sight of Gestapo and State Security] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Piotr Rypson, Album rysunków Teofili Langnas-Reich w Archiwum Ringelbluma , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Katarzyna Person, Hersz Wasser. Sekretarz Archiwum , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Maria Sławek, Skrzypce w Auschwitz , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 17 (2021)
- Aleksandra Kasznik-Christian, Sprawa Marty Puretz, domniemanej agentki Gestapo z krakowskiego getta , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Yisrael Gutman, Christopher R. Browning, Raporty żydowskiego „informatora” z warszawskiego getta [oprac.Christopher R. Browning i Izrael Gutman] , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 2 (2006)
- Marta Pietrzykowska, Małgorzata Melchior, Zagłada a tożsamość, Warszawa 2004 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 1 (2005)
- Maria Ferenc, „Gdzież źródło błogosławione, z którego czerpał on swą moc…” Pamięć o Mordechaju Anielewiczu w Polsce w latach 1943–1949 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 > >>
Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.
