Wyświetl Nr 19 (2023)

Nr 19 (2023)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2023-12-23

Dział: Materiały

Rutka Goldman, Szkolny pamiętnik

Marta Grudzińska

m.grudzinska@majadanek.eu

historyk, kustosz, pracownik Państwowego Muzeum na Majdanku. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół relacji między więźniami różnych grup narodowościowych na Majdanku, historii Żydów jeńców przetrzymywanych w obozie przy ul. Lipowej w Lublinie, losu Żydów słowackich w KL Lublin. Autorka artykułów i scenariuszy wystaw dotyczących społeczności więźniarskiej KL Lublin oraz redaktorka wspomnień byłych więźniów tego obozu.

Państwowe Muzeum na Majdanku

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 19 (2023), strony: 453-471

Data publikacji: 2023-12-23

https://doi.org/10.32927/zzsim.1009

Abstrakt

Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytania o los dziewczynki, właścicielki „szkolnego pamiętnika” znalezionego na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego na Majdanku. Kim była Rutka Goldman, jaka była historia jej rodziny? Czy przeżył ktoś spośród tych, którzy wpisali się do dzienniczka? Pamiętnik był prowadzony od grudnia 1941 do marca 1943 r. Ostatniego wpisu dokonano w Warszawie kilkanaście dni przed powstaniem w getcie.

Źródła archiwalne / Archival Sources

Archiwum Państwowe w Łodzi

Akta m. Łodzi 1916–1921, 39/221/0/4.12/24876, Księga meldunkowa do spisu ludności Łodzi

Przełożony Starszeństwa Żydów w Getcie Łódzkim, 39/278/0/2/23, Polizei Revier, Wykazy osób wysiedlonych do getta; osób, którym zezwolono na indywidualny wyjazd z getta; osób, które powróciły z obozów pracy; wykazy reichsdeutschów, volksdeutschów i Polaków

Przełożony Starszeństwa Żydów w Getcie Łódzkim, 39/278/0/2/21, Wykazy imienne osób, które wyjechały indywidualnie z getta

Archiwum Państwowego Muzeum na Majdanku

/4, Archiwum Zakładowe, Konserwacja dokumentów archiwalnych 2001 IV-411, Księga nabytków nr 1

V-22, Dziennik Rutki Goldman

XXII-527, Relacja wideo Pinchasa Guttera, 2013 r.

Źródła publikowane / Published Sources

Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942, oprac. Marian Fuks, Warszawa: PWN, 1983.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 2: Dzieci – tajne nauczanie w getcie warszawskim, oprac. Ruta Sakowska, Warszawa: ŻIH, 2000.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 14: Kolekcja Hersza Wassera, oprac. Katarzyna Person, Warszawa: ŻIH, 2014.

Dziennik Dawida Sierakowiaka, wstęp i oprac. Lucjan Dobrzycki, Warszawa: Iskry, 1960.

Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego, oprac. Krystyna Radziszewska i in., Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2014.

Kronika getta łódzkiego, Litzmannstadt Getto 1941–1944, t. 1: 1941, oprac. Julian Baranowski i in., tłum. Krystyna Radziszewska, Łódź: Archiwum Państwowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2009.

Ringelblum Emanuel, Zbąszyń, oprac. Jerzy Tomaszewski, „Karta” 2010, nr 64.

Literatura przedmiotu / Content related Literature

Bartoszewski Władysław, 1859 dni Warszawy, Kraków: Znak, 1974.

Chmielewski Jakub, Żydzi w KL Lublin [w:] Więźniowie KL Lublin 1941–1944, red. Tomasz Kranz, Wojciech Lenarczyk, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2022.

Czech Danuta, Kalendarz wydarzeń w KL Auschwitz, Oświęcim-Brzezinka: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 1992.

Kranz Tomasz, Eksterminacja Żydów w obozie koncentracyjnym na Majdanku, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2010.

Kranz Tomasz, Konzentrationslager Lublin. Powstanie, organizacja, działalność [w:] Więźniowie KL Lublin 1941–1944, red. Tomasz Kranz, Wojciech Lenarczyk, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2022.

Libionka Dariusz, Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2017.

Łódź pod okupacją 1939–1945. Studia i szkice, red. Tomasz Toborek, Michał Trębacz, Łódź–Warszawa: IPN, 2018.

Rzepkowski Arkadiusz, Skład narodowościowy, wyznaniowy i językowy ludności Łodzi w Drugiej Rzeczypospolitej, „Przegląd Nauk Historycznych” 2008, R. 7, nr 1.

Schwindt Barbara, Dzieci żydowskie w obozie koncentracyjnym na Majdanku w 1943 r., tłum. Anna Wójcik, „Zeszyty Majdanka” 2003, nr 22,

Sitarek Adam, „Otoczone drutem państwo”. Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź: IPN, 2018.

Sitarek Adam, W obliczu „trudnej konieczności”. Administracja żydowska getta łódzkiego wobec wysiedleń Żydów z Rzeszy i Protektoratu (październik–listopad 1941 r.), „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2011, nr 8.

Strzelecki Andrzej, Deportacja Żydów z getta łódzkiego do KL Auschwitz i ich zagłada. Opracowanie i wybór źródeł, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, 2004.

Tomaszewski Jerzy, Zapowiedź, „Karta” 2010, nr 64.

Wójcik Anna, Informator o zasobie archiwalnym Państwowego Muzeum na Majdanku, Lublin: Państwowe Muzeum na Majdanku, 2012.

Netografia / Netography

Arolsen Archives, Postwar Card File, Fela Burstin, https://collections.arolsen-archives. org/en/archive/66741534/?p=1&s=Burstin%20Fela&doc_id=6674153.

Children of the Lodz Ghetto: A Memorial Research Project, www.ushmm.org/online/ lodzchildren/projectvictim_summary.php?ProjectVictimId=9581.

Die Toten 1940–1945, www.kz-gedenkstaette-neuengamme.de/geschichte/totenbuch/ die-toten-1940-1945/

List of Jewish victims from the Memorial book „Victims of the Persecution of Jews under the National Socialist Tyranny in Germany 1933-1945” prepared by the German Federal Archives, https://yvng.yadvashem.org/nameDetails.html?language=en&itemId=11506862&ind=1.

List of murdered Jews from Germany, found in List of Jewish victims from the Memorial book „Victims of the Persecution of Jews under the National Socialist Tyranny in Germany 1933-1945”, https://yvng.yadvashem.org/nameDetails.html?language-

=en&itemId=11506760&ind=1.

List of students in school 11A. Divided by class. Includes name and address, www.ushmm. org/online/hsv/source_view.php?SourceId=47647.

Lodz-Names: A record of the 240,000 Inhabitants of the Łódź Ghetto, www.ushmm.org/ online/hsv/source_view.php?SourceId=20619.

Lodz-Names: A record of the 240,000 Inhabitants of the Łódź Ghetto, www.ushmm.org/ online/hsv/person_view.php?PersonId=1859821.

Lodz-Names: A record of the 240,000 Inhabitants of the Łódź Ghetto, https://yvng. yadvashem.org/nameDetails.html?language=en&itemId=4588399&ind=1.

School number 11A: List of students in school 11A. Divided by class. Includes name and address, www.ushmm.org/online/hsv/wexner/cache/1689931333-1482197-RG-

-15.083M.0390.00000401.jpg.

Spis więźniów łódzkiego getta, Łódź – nazwiska, Lista mieszkańców getta 1940–1944, https:// yvng.yadvashem.org/nameDetails.html?language=en&itemId=4516122&ind=1.

USHMM, Registration book for a house. Includes apartment number, name, sex, date or year of birth, occupation, previous address, card number, dates, and notes, www. ushmm.org/online.

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę by sprawdzić

Statystyki

Grudzińska, M. (2023). Rutka Goldman, Szkolny pamiętnik. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (19), 453-471. https://doi.org/10.32927/zzsim.1009

Udostępnij

                            Wyświetl Nr 19 (2023)

Nr 19 (2023)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2023-12-23

Dział: Materiały