English
Polish
„Cieszę się, że Państwo Putersznyt przeżyli wojnę i są ze sobą szczęśliwi”. Ryszard Lerczyński – jedyny łódzki Sprawiedliwy
Michał Trębacz
mtrebacz@polin.pl Biogramhistoryk, kierownik Działu Naukowego Muzeum Historii Żydów Polkich Polin oraz adiunkt w Centrum Badań Żydowskich Uniwersytetu Łódzkiego. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię społeczno-polityczną XX w., ze szczególnym uwzględnieniem dziejów Żydów oraz biografistyki. Był uczestnikiem kilku międzynarodowych grantów z dziedziny historii międzywojnia oraz drugiej wojny światowej, m.in. „Archiwum Ringelbluma – pełna edycja”. Opublikował książkę Izrael Lichtenstein (1883–1933). Biografia żydowskiego socjalisty, jest współredaktorem tomów: Zagłada Żydów na polskiej prowincji oraz Józef Zelkowicz. Notatki z getta łódzkiego (1941–1944)
https://orcid.org/0000-0003-1591-4473
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Centrum Badań Żydowskich, Uniwersytet Łódzki
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), strony: 414-420
Data publikacji: 2020-12-15
Abstrakt
Przez wiele lat w historiografii pokutowało przeświadczenie, że getto łódzkie było całkowicie odcięte od świata zewnętrznego. Ostatnie badania pokazały jednak, że choć poziom izolacji łódzkiej dzielnicy zamkniętej był rzeczywiście większy niż w innych gettach, to nie sposób mówić o jej całkowitej hermetyczności – kontakty, choć na niewielką skalę, były utrzymywane przez cały okres okupacji. Wsparcie udzielone Ruchli Frymar i Chaimowi Putersznytowi przez Ryszarda Lerczyńskiego potwierdza powyższą tezę. Poprzez tę jednostkową opowieść dowiadujemy się, jak wyglądały relacje polsko-żydowskie w Litzmannstadt. Historia jedynego łódzkiego Sprawiedliwego wśród Narodów Świata pozwala zrozumieć uwarunkowania pomocy niesionej Żydom w wielkim mieście, jednocześnie pozostawiając otwartym pytanie, dlaczego tych przypadków było tak niewiele
Słowa kluczowe
wojna, Zagłada, getto, Łódź, Litzmannstadt, getto łódzkie, Sprawiedliwi, pomoc, kryjówka, ukrywanie
Bibliografia
Janowska Anita Halina, Krzyżówka, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B., 2010.
Leociak Jacek, Ratowanie. Opowieści Polaków i Żydów, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2010.
Löw Andrea, Getto łódzkie/Litzmannstadt Getto. Warunki życia i strategie przetrwania, tłum. Małgorzata Półrola, Łukasz Marek Plęs, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2012.
Siepracka Dorota, Stosunki polsko-żydowskie w Łodzi podczas okupacji niemieckiej [w:] Polacy i Żydzi pod okupacją niemiecką 1939–1945. Studia i materiały, red. Andrzej Żbikowski, Warszawa: IPN, 2006.
Sitarek Adam, Tramwajem przez getto. „Dzielnica zamknięta w relacjach Polaków i Niemców – mieszkańców Litzmannstadt [w:] Łódź pod okupacją, red. Tomasz Toborek, Michał Trębacz, Łódź–Warszawa 2018.
Licencja
Copyright (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Michał Trębacz, Karski–Zygielbojm. Historia pewnej rozmowy , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 18 (2022)
- Michał Trębacz, Oficjalne i intymne. Getto łódzkie w fotografiach , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
