Wyświetl Nr 16 (2020)

Nr 16 (2020)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2020-12-15

Dział: Z warsztatów badawczych

Spacerem po getcie. Doświadczenie przestrzeni getta w Łodzi i w Warszawie z perspektywy pieszego

Sylweriusz B. Królak

sylweriuszbkrolak@gmail.com

absolwent Kolegium Artes Liberales oraz Prawa na Uniwersytecie Warszawskim. Autor artykułów z zakresu praw człowieka, nauk społecznych i badań nad Zagładą Żydów oraz publikacji popularyzatorskich na temat współczesnej Warszawy

https://orcid.org/0000-0003-1128-2085

absolwent Kolegium Artes Liberales

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 16 (2020), strony: 613-612

Data publikacji: 2020-12-15

https://doi.org/10.32927/ZZSiM.667

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza porównawcza dwóch opisów chodzenia po gettach – warszawskim i łódzkim. Poruszając się w ramach metodologicznych tzw. zwrotu przestrzennego we współczesnej humanistyce, na podstawie tekstów powstających „tam i wtedy” badam doświadczenie przestrzeni Zagłady w dwóch największych gettach żydowskich w okupowanej Europie. Skupiając się na zapisach wrażeń zmysłowych, analizuję utwory Stanisława Różyckiego ze zbioru Obrazki uliczne getta. Sceny z życia getta warszawskiego oraz opracowania pt. Ulica. Wygląd i życie społeczne ulicy w getcie warszawskim, a także reportaż dr Bernarda Heiliga Pierwsze siedem miesięcy w getcie Litzmannstadtu. Opierając się na przywołanych tekstach, staram się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób spacery były odbierane przez Żydów zamkniętych na tym terenie. Niniejszy artykuł stanowi przyczynek do szerszych rozważań nt. zmysłowego doświadczenia przestrzeni Zagłady

Źródła publikowane / Published sources

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 5: Getto warszawskie. Życie codzienne, oprac. Katarzyna Person, Warszawa: ŻIH, 2011.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 23: Dzienniki z getta warszawskiego, oprac. Katarzyna Person, Zofia Trębacz, Michał Trębacz, Warszawa: WUW, 2015.

Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto 1941–1944, red. Julian Baranowski i in., Łódź: Wydawnictwo UŁ i Archiwum Państwowe w Łodzi, 2009, t. 3.

Oblicza getta. Antologia tekstów z getta łódzkiego, red. Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Wydawnictwo UŁ, 2018.

Literatura przedmiotu / Content related Literature

Dzionek Michał, W stronę antropologii przestrzeni. Flâneur – szkic do portretu, http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos2/texty/dzionek.htm#sdfootnote1sym.

Gehl Jan, Live between Buildings: Using Public Space, New York: Van Nostrand Reinhold, 1987.

Ingold Tim, Culture on the ground, „Journal of Material Culture”, t. 9, nr 3, 2004, s. 331, https://www.nyu.edu/classes/bkg/tourist/feet.pdf.

Knowles Anne Kelly, Tim Cole, Alberto Giordano, Geographies of the Holocaust, seria: The Spatial Humanities, red. David J. Bodenhamer, John Corrigan, Trevor M. Harris, Bloomington: Indiana University Press, 2014.

Leociak Jacek, Biografie ulic. O żydowskich ulicach Warszawy: od narodzin po Zagładę, Warszawa: Dom Spotkań z Historią, 2017.

Leociak Jacek, Nie-most nad nie-ulicą. O drewnianym moście dla pieszych nad ul. Chłodną w getcie warszawskim: od tekstualizacji do mitologizacji [w:] Metafora. Tekst. Dyskurs, red. Grzegorz Grochowski, Jan Kordys, Jacek Leociak, Maria Prussak, Warszawa: IBL PAN, 2017.

Paetzold Heinz, Miasto jako labirynt. Walter Benjamin i nie tylko [w:] Przestrzeń, filozofia i architektura. Osiem rozmów o poznawaniu, produkowaniu i konsumowaniu przestrzeni, red. Ewa Rewers, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora, 1999.

Rendell Jane, Art and Architecture: A Place Between, London: I.B. Tauris, 2003.

Rewers Ewa, Przestrzeń ponowoczesnego miasta: między logosem i chorą [w:] Przestrzeń w nauce współczesnej, t. 2, red. Stefan Symotiuk, Grzegorz Nowak, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1999.

Rybicka Elżbieta, Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca. Zwrot topograficzny w badaniach literackich, „Teksty Drugie” 2008, nr 4.

Seamon David, Body-Subject, Time-Space Routines, and Place-Ballets [w:] The Human Experience of Space and Place, red. Anne Buttimer, David Seamon, London: Croom Helm, 1980, s. 149.

Tuan Yi-Fu, Space and Place: The Perspective of Experience, Minneapolis: University of Minnesota Press, 1977.

Winkler Justin, Working on the experience of passing environments: on commented walks [w:] Space, Sound and Time: A Choice of Articles in Soundscape Studies and Aesthetics of Environment 1990–2003, red. Justin Winkler, http://www.iacsa.eu/jw/winkler_space-sound-time_10-09-19.pdf.

Wunderlich Filipa Matos, Walking and Rhythmicity: Sensing Urban Space, „Journal of Urban Design”, London: Routledge, t. 13, 2008.

Altmetryki

Cytowania w Google Scholar - kliknij ikonę by sprawdzić

Statystyki

Królak, S. B. (2020). Spacerem po getcie. Doświadczenie przestrzeni getta w Łodzi i w Warszawie z perspektywy pieszego. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (16), 613-612. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.667

Udostępnij

                            Wyświetl Nr 16 (2020)

Nr 16 (2020)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2020-12-15

Dział: Z warsztatów badawczych