View No. 16 (2020)

No. 16 (2020)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Publication date:
2020-12-15

Section: The Łódź ghetto 1940–1944

A Łódź ghetto survivor’s speech delivered on 29 August 2019, during celebrations of the anniversary of Łódź ghetto liquidation

Marian Turski

redakcja@holocaustresearch.pl

historian, journalist and social activist. In the years 1956–1957 editor-in-chief of the Sztandar Młodych daily, from 1958 – head of the historical section and publicist of the Polityka weekly, and the chairman of the jury of the weekly’s Historical Award. Deputy chairman of the Association of the Jewish Historical Institute of Poland, member of the Main Board of the Association of Jewish Combatants and Victims of World War II; in the years 2000–2018 - member of the International Auschwitz Council; from 2009, chairman of the Council of the Polin Museum of the History of Polish Jews in Warsaw. Holder of a number of decorations. In January 2019, delivered an address before the UN General Assembly on the International Holocaust Remembrance Day, appealing: “ Thou shalt not be indifferent”. He repeated this appeal on the 75th anniversary of Auschwitz liberation. “If you are, you won't even know when 'some sort of Auschwitz' will fall from the sky right onto you and your kin”; both addresses had substantial international resonance. In 2020, he received the honorary Superbrands award, granted to personages that shape a favorable image of Poland abroad

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 16 (2020), pages: 31-34

Publication date: 2020-11-05

https://doi.org/10.32927/ZZSiM.640

Abstract

Moi drodzy Przyjaciele!

Jest to dzień szczególny dla wszystkich, ale bardziej dla nas, tych z pierwszego rzędu, ocaleńców z getta łódzkiego. Chyba najbardziej dla mnie i Jerry’ego Berckiego, który tu też jest z nami, ponieważ obaj zostaliśmy właśnie załadowani do tego ostatniego transportu, który odjechał z Radegastu 29 sierpnia [19]44 r.

Chciałbym zacząć od wiersza napisanego w getcie.

 

Biją dzwony, kraczą wrony
Chaim pierwszy król szalony
zapanował nad miliony.
Popłoch sieje Rumek siwy,
wielki wódz nasz sprawiedliwy.
Z paskarzami wojnę stacza
getto w państwo przeinacza…
Żyd dozorca z żoną Chawą
kręci miotłą w lewo, w prawo,
jak buławą.

Dlaczego właśnie ten wiersz wybrałem? Ponieważ mówi on o czymś w miarę normalnym. Oto w tym państwie Rumkowskiego, którego on był królem, jest quasi-normalne życie. Nawet Żyd dozorca, co było niegdyś niewyobrażalne.

License

Copyright (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

Altmetrics

Google Scholar citations - click icon to view

Statistics

Turski, M. (2020). A Łódź ghetto survivor’s speech delivered on 29 August 2019, during celebrations of the anniversary of Łódź ghetto liquidation. Zagłada Żydów. Studia I Materiały, (16), 31-34. https://doi.org/10.32927/ZZSiM.640

Share it

                            View No. 16 (2020)

No. 16 (2020)

ISSN:
1895-247X
eISSN:
2657-3571

Data publikacji:
2020-12-15

Dział: The Łódź ghetto 1940–1944