English
Polish
The Archive Department of the Łódź ghetto and the Ringelblum Archive
Jacek Walicki
Jacek.Walicki@uni.lodz.pl BioPh.D. Works at the Jewish Research Centre of Łódź University. Chief research interests: Jewish diaspora history in the 19th and 20th century; Polish history in the inter-war period and during World War II. Published, among others: Synagogi i domy modlitwy w Łodzi (2000), Żydowskie organizacje społeczne w Łodzi (do 1939 r.) (2002, co-author), Ruch syjonistyczny w Polsce w latach 1926–1930 (2005); co-editor of the Polish and German edition of Kronika getta łódzkiego / Litzmannstadt Getto (2009). Published four volumes of the Monthly reports of the Łódź province governor for 1938–1939 (2012–2014). Forthcoming is an extensive monograph Antysemicki rumuński rząd Octaviana Gogi i Alexandru Cuzy w opinii polskojęzycznej prasy II Rzeczypospolitej (1937–1938)
https://orcid.org/0000-0002-7203-8759
Center for Jewish Studies, University of Lodz
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 16 (2020), pages: 497-522
Publication date: 2020-12-15
Abstract
The organizations mentioned in this article were tasked with preserving source material concerning the fate of Jews during the war and prepare preliminary studies on the topic. This task was carried out in a manner depending on external conditions and methodological differences.
In Warsaw, albeit in the underground, it was possible to gather materials from the entire territory of pre-war Poland. In Łódź, the “official” character of one’s work made it impossible to maintain full objectivity, especially in the field of health and deportations. In Łódź, the main source were official materials (documents, official interviews). In Warsaw, materials were sought not only in the existing canon of historical sources, but also among such sources that were the basis for sociological studies of that time.
Both collections survived the war, albeit damaged, and are the basis for research into the history of both ghettos, but the significance of the Ringelblum Archive is much greater in view of far more serious damages in official documentation. On the other hand, the Łódź ghetto collection have been used to a lesser extent. This is related to different stages of advancement of research into either of the ghettos and limited interest in the Łódź ghetto that lasted a long time.
Keywords
Łódź ghetto, Warsaw ghetto, archives, social activity, Emanuel Ringelblum, Oskar Singer, Ringelblum Archive, Łódź ghetto chronicle
References
Źródła archiwalne / Archival sources
Archiwum Państwowe w Łodzi
Akta miasta Łodzi
Gettoverwaltung
Przełóżony Starszeństwo Żydów w Łodzi
Archiwum Państwowe w Warszawie
Przewodniczący Rady Żydowskiej w Warszawie (1940-1942).
Starostwo Miejskie w Warszawie (1939-1944).
Archiwum ŻIH
Archiwum Getta Warszawskiego (Archiwum Ringelbluma)
Materiały Getta Łódzkiego
Archiwum Yad Washem
Record Group O.3 (Relacje)
Archiwum YIVO
Kolekcja Nachmana Zonabenda (dokumenty z getta łódzkiego)
Literatura przedmiotu / Content related literature
Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939-23 VII 1942, oprac. i przypisy M. Fuks, Warszawa 1983
Archiwum Ringelbluma, Antologia, Wrocław 2019.
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 1, 5, 11, 14, Warszawa
Archiwum dra Ringelbluma odnalezione, „Nasze Słowo”, nr 6/7, 30 IX 1946.
Leociak J., Wstęp, [w:] Archiwum Ringelbluma, Antologia, Wrocław 2019.
Brustin-Berenstein Tatiana, Nowe źródła do dziejów getta warszawskiego, „Biul. ŻIH”, nr 2, 1951.
Chałasiński Józef, Antagonizm polsko-niemiecki w osadzie fabrycznej „Kopalnia” na Górnym Śląsku, „Przegląd Socjologiczny”, t. 5, 1935.
Encyklopedia getta. Niedokończony projekt archiwistów z getta łódzkiego, wyd. K. Radziszewska, E. Wiatr, A. Sitarek, J. Walicki, M. Polit przy współpr. P. Zawilskiego, Łódź 2014.
Engelking Barbara, Leociak Jacek, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Warszawa 2001.
Fenomen getta łódzkiego 1940–1944, red. P. Samuś, W. Puś, Łódź 2006.
Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Drugi powszechny spis ludności z dn. 9 XII 1931 r. Mieszkania i gospodarstwa domowe, ludność, stosunki zawodowe, red. Edward Szturm de Sztrem i in., Miasto Łódź, Warszawa 1937, Miasto stołeczne Warszawa, Warszawa 1937, Województwo wileńskie, Warszawa 1938.
Haska Agnieszka, „…w podziemiach wymienionych domów zakopane są…” Poszukiwania Archiwum Ringelbluma, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” T. 12, 2016.
Nazi Conspiracy and Aggression, Vol. VI, Washington 1946
Kawski Tomasz, Żydowskie gminy wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historyczno-administracyjne, Bydgoszcz 2014.
Keff Bożena, Churban forshung, [w:] Letters to the Oneg Shabat, pod red. P. Śpiewaka, Warszawa 2017.
Kronika getta łódzkiego, Litzmannstadt Getto 1941-1944, red. J. Baranowski, Łódź 2009, t. 1-5.
Letters to the Oneg Shabat, pod red. P. Śpiewaka, Warszawa 2017.
Ostatnie pokolenie. Autobiografie polskiej młodzieży żydowskiej okresu międzywojennego ze zbiorów YIVO Institute for Jewish Research w Nowym Jorku, wyd. A. Cała, Warszawa 2003.
Pietrzak Jacek, Hans Biebow – portret oprawcy [w:] Fenomen getta łódzkiego 1940–1944, red. P. Samuś, W. Puś, Łódź 2006.
Polit Monika, Mordechaj Chaim Rumkowski - prawda i zmyślenie. Warszawa 2012.
Polit Monika, Notatki z getta łódzkiego 1941–1941. Autor i jego tekst, [w:] J. Zelkowicz, Notatki z getta łódzkiego 1941-1944.
Radziszewska Krystyna, Centrum dokumentacyjne getta. Autorzy Kroniki i ich tekst, [w:] Kronika getta łódzkiego, Litzmannstadt Getto 1941-1944. Red. J. Baranowski, Łódź 2009, T. 5, Suplementy
Rok za drutem kolczastym. Na marginesie obwieszczeń Pana Prezesa Ch. Rumkowskiego. Obwieszczenia Przełożonego Starszeństwa Żydów z getta łódzkiego (1940–1944), oprac. Adam Sitarek, Ewa Wiatr, Warszawa 2019.
Singer Oskar, "Przemierzając szybkim krokiem getto...", reportaże i eseje z getta łódzkiego. Tłum. K. Radziszewska, Łódź 2002
Sitarek Adam, „Otoczone drutem państwo”. Struktura i funkcjonowanie administracji żydowskiej getta łódzkiego, Łódź 2015.
Szczepański Józef, Chłop polski w Europie i w Ameryce, „Przegląd Socjologiczny”, t. 28, 1976.
Trunk Isaiah, Łódź Getto. A History, Bloomington 2006.
Walicki Jacek, Polityka historyczna a nauka. Dzieje badań materiałów archiwalnych getta łódzkiego i jego Kroniki do roku 1968, [w:] Kronika, t. 5.
Zelkowicz Józef, Notatki z getta łódzkiego 1941–1944, Łódź 2016.
Weinreich M., Studium o młodzieży żydowskiej, program i metoda, „Przegląd Socjologiczny”, t. 5, 1935.
License
Copyright (c) 2020 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Jacek Walicki, Zygmunt Messing – History of a Jew Whose Life Defied the Rules , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 8 (2012)
