Uczniowie jesziw jako uchodźcy w Związku Radzieckim
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 18 (2022), strony: 492-519
Data publikacji: 2022-12-30
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony uczniom jesziw i rabinom, którzy w czasie drugiej wojny światowej znaleźli się na terenie Związku Radzieckiego. Autorka analizuje dziennik rabina Chaima Steina, starając się odpowiedzieć na następujące pytania: Jak uczniowie jesziw i rabini radzili sobie w Związku Radzieckim? Czy warunki bytu w kołchozie przypominały jakkolwiek życie znane ze szkoły religijnej? Co ludzie ci wiedzieli o wojnie, czy znali los swoich rodzin? Jak postrzegali rozgrywające się wydarzenia z religijnego punktu widzenia?
Słowa kluczowe
jesziwa, rabini, halacha, szabat, Chaim Stein, dziennik, deportacja, uchodźcy, Związek Radziecki
Bibliografia
Archiwum Yad Vashem, kolekcja relacji z Telsz (Kolekcja Leiba Koniuchowskiego), sygn.
O.71/165.
Aharonson Jehoszua Mosze, Megilat beit ha-awadim be-Konin [w:] Alei Merorot, Bene Be- rak 1996.
Dieckmann Christoph, Lithuania in Summer 1941: The German Invasion and the Kaunas Pogrom [w:] Shared History – Divided Memory; Jews and Others in Soviet-Occupied Poland, 1939–1941, red. Elazar Barkan, Elizabeth A. Cole, Kai Struve, Leipzig: Leipziger Universitätsverlag, 2007
Eliach, Szimcha lo szachachnu, Jeruszalaim 2009.
Farbstein Esther, Diaries and Memoirs as a Historical Source ‒ The Diary and Memoir of a Rabbi at the „Konin House of Bondage”, https://www.yadvashem.org/odot_pdf/ Microsoft%20Word%20-%203134.pdf.
Gifter, Yesziwat Telz [w:] Mosdot ha-Tora be-Eiropa be-winjanam u-we-churbanam, Nju Jork 1956.
Goldberg Amos, Trauma in First Person: Diary Writing During the Holocaust, Blooming- ton: Indiana University Press, 2017.
Greenberg Gershon, Holocaust and Musar for the Telsiai Yeshivah; Avraham Yitshak and Eliyahu Meir Bloch [w:] The Vanished World of Lithuanian Jews, red. red. Alvydas Nikzentaitis, Stefan Schreiner, Darius Staliunas, Amsterdam–New York: Brill, 2004.
Kac, Tnuat ha-musar, t. 5, Jeruszalaim 1996
Kaliwanski, Ke-cur ha-halamisz, Jeruszalaim 2014, s. 140–144.
Lewin Dow, Le-korotehem szel Jehudei Lita szhe-gurszu le-brit ha-moecot be-milchemet ha-olam ha-sznija, „Szewut” 1984, nr 10.
Mi-Telz ad Telz: joman szel ha-raw Chaim Sztajn From Telshe to Telshe: The Diary of Rabbi Chaim Stein 5700–5704 (1939–1944) [z Telsz do Telshe: dziennik rabina Chaima Steina 5700–5704 (1939–1944)], oprac. Esther Farbstein, Jeruszalaim: ha-Merkaz le-limude ha-Szoa ba-Michlala, 2015.
Rabbi Yaakov Avigdor, Abir Yaakov, New York 1949.
Rabi Cwi Ha-Kohen, Kuntress zckhronot [w:] Likutei Cwi, Tel Awiw 1981.
Rabi J. Teichtal, Emuna cerufa be-kur ha-Szoa, t. 1–2, Jeruszalaim 1995–2000.
Ringelblum Emanguel, Jak zginęła inteligencja Warszawy? [w:] Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwyum Getta Warszawy, t. 29: Pisma Emanuela Ringelbluma z getta, red. Joanna Nalewajko-Kulikow, Warszawa: ŻIH, 2018.
Sefer Telsz, red. J. Alperowic, Tel Awiw 1984.
Stampfer Szaul, Ha-jesziwa ha-litait be-hitawuta, Jeruszalaim 1995
Licencja
Copyright (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Esther Farbstein, „A we mnie płonie duchowa świeca”. Rabin Josef Guzik i jego dziennik , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)