Nie da się ograniczyć przemocy

Andrzej Leder

doi:10.32927/zzsim.1049

Nr 20 (2024)

ISSN:

1895-247X

eISSN:

2657-3571

Data publikacji:
2024-12-17

Dział: Punkty Widzenia

Nie da się ograniczyć przemocy

Andrzej Leder

andrzej.leder@ifispan.edu.pl Biogram

Andrzej Leder – profesor filozofii, pracuje w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, praktykuje też psychoterapię. Wydał rozprawę filozoficzną: Nauka Freuda w epoce ‘Sein und Zeit’, pracę na temat historii Polski: Prześniona rewolucja, ćwiczenie z logiki historycznej, rozprawę dotyczącą idei filozoficznych w XX-wiecznej Europie: Rysa na tafli. Teoria w polu psychoanalitycznym i Był kiedyś postmodernizm, filozoficzną analizę języków ekonomii: Ekonomia to stan umysłu. Ćwiczenie z semantyki języków gospodarczych, oraz po angielsku: The Changing Guise of Myths i po niemiecku Polen in Wachtraum. Die Revolution 1939–1956 und Ihre Folge. Naucza w Szkole Nauk Społecznych (GSSR) IFiS PAN, a także Uniwersytecie Paryskim (Sorbona). Mieszka w Warszawie.

https://orcid.org/0000-0002-1702-3706

Instytut Filozofii i Socjologii PAN

Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 20 (2024), strony:

Data publikacji: 2024-12-17

https://doi.org/10.32927/zzsim.1049

PDF

Abstrakt

Autor przedstawia tezę, że raz rozpętanej przemocy nigdy nie da się ograniczyć, uczynić jej wydarzeniem lokalnym. Ona rozlewa się, przenika przez szpary, przeżera ściany i stawiane na jej drodze przegrody. Ale ludzie o tym zapominają. I to jest właśnie pytanie badawcze tekstu. Czym jest owa wiara, że przemoc można zamknąć w jakichś ramach, oddzielić i przyglądać się tylko temu, jak szaleje gdzieś tam, za murem, za granicą, albo za oknami bloku, gdy ktoś jest bity czy gwałcony na ulicy? Autor formułuje hipotezę, że taka wiara w od-graniczenie przemocy możliwa jest tylko wtedy, gdy człowiek, ludzie, jakaś ich część, wypowiadają wspólnotę losu innemu człowiekowi, innym ludziom, jakiejś innej części społeczeństwa

Słowa kluczowe

Grzywaczewski, Hannah Arendt, Marcel Gauchet, przemoc, wspólnota, zaprzeczenie, Hamas, Izrael, Naomi Klein

Bibliografia

Arendt Hannah, Korzenie totalitaryzmu, tłum. Daniel Grinberg, Mariola Szawiel, Warszawa: Świat Książki, 2014.

Gauchet Marcel, La démocratie contre elle-même, Paris: Gallimard, 2002.

Klein Naomi, Doktryna szoku. Jak współczesny kapitalizm wykorzystuje klęski żywiołowe i kryzysy społeczne, tłum. Hanna Jankowska, Katarzyna Makaruk, Tomasz Krzyżanowski, Michał Penkala, Warszawa: Muza, 2008.

Laplanche Jean, Jean B. Pontalis, Słownik psychoanalizy, tłum. Ewa Modzelewska, Gdańsk: WSiP, 1996.

Leder Andrzej, Pojęcie zaprzeczenia, narracyjny fetyszyzm i polskie doświadczenie Zagłady [w:] Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim, red. Zuzanna Schnepf-Kołacz, Barbara Engelking, Warszawa: Muzeum Historii Żydów Polskich Polin, 2023 (katalog wystawy).

Miłosz Czesław, Campo di fiori, https://rowneszanse.info/wp-content/uploads/2020/10/Czes%C5%82aw-Mi%C5%82osz.pdf.

Wyjątkowe odkrecie – klisze z powstania w getcie, https://polin.pl/pl/aktualnosci/2023/01/13/wyjatkowe-odkrycie-klisze-z-powstania-w-getcie.