English
Język Polski
“We remain with the deepest respect, the unfortunate blind Głogowski family.” An attempt to identify the situation of people with disabilities in the Łódź ghetto based on selected source materials
Natalia Soral
nataliadsoral@gmail.com Author BiographyPhD student at the Doctoral School of Humanities in the field of history at the University of Warsaw, graduate of art history at the University of Łódź and Jewish history and culture at the University of Warsaw, as well as a student of photography at the National Film, Television and Theater School in Łódź. She is currently conducting research on the situation of people with disabilities in the Łódź ghetto and religious life there.
https://orcid.org/0009-0007-3356-5920
University of Warsaw
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 21 (2025), Pages: 293-303
Submission Date: 2025-04-30Acceptance Date: 2025-12-27
Publication Date: 2025-12-27
https://doi.org/10.32927/zzsim.1106
Abstract
Artykuł jest poświęcony sytuacji Żydów z niepełnosprawnościami w getcie łódzkim. Jego bohaterowie to osoby niewidome, głuchonieme, sparaliżowane oraz z niepełnosprawnością intelektualną. W listach i podaniach o pomoc wysyłanych do Mordechaja Chaima Rumkowskiego opisywali swoją historię, sytuację i życie w getcie, trudności i nadzieję na ratunek. Fragmenty życiorysów autorów wybranych podań pozwalają bliżej poznać ich codzienność – niemal zawsze wyjątkowo wymagającą i ciężką. Wiele osób prosiło o umieszczenie ich w Domu Kalek, wierząc, że w tej instytucji będą mieli szansę przeżyć. Wybrane podania znajdujące się w łódzkim Archiwum Państwowym stały się podstawą do odszukania ich autorów i próby ustalenia ich losów. Opisywani w artykule Żydzi z niepełnosprawnościami niejednokrotnie żyli w podwójnej izolacji – uwięzieni w getcie i funkcjonujący poza obrębem społeczności pełnosprawnej. Często pozostawali bez jakiejkolwiek pracy, wsparcia finansowego czy rodziny. Artykuł służy przywołaniu i upamiętnieniu wyjątkowo bezbronnej, a wydaje się, że także zapomnianej, grupy osób żyjących w getcie łódzkim. Przytoczone w tekście cytaty ze sporządzonych przez nich podań dowodzą sprawczości, samostanowienia oraz niezwykłej woli przetrwania tych osób.
References
Źródła archiwalne | Archival sources
Google Scholar
Archiwum Państwowe w Łodzi
Google Scholar
Zespół Przełożony Starszeństwa Żydów
Google Scholar
Archiwum United States Holocaust Memorial Museum
Google Scholar
Holocaust Survivors and victims database
Google Scholar
Źródła publikowane | Published sources
Google Scholar
Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum getta Warszawy, t. 10: Losy Żydów łódzkich (1939–1942), oprac. Monika Polit, Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2013.
Google Scholar
Oblicza getta. Antologia literatury z getta łódzkiego, wyd. 2, red. Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018.
Google Scholar
Wżarł się we mnie ból… Próby literackie Abrama Cytryna, red. Dariusz Leśnikowski, Krystyna Radziszewska, Ewa Wiatr, Łódź: Galeria AMCOR Rentsch, 2009.
Google Scholar
Literatura przedmiotu | Subject literature
Google Scholar
Badziak Kazimierz, Walicki Jacek, Żydowskie organizacje społeczne w Łodzi (do 1939 r.), Łódź: Ibidem, 2002.
Google Scholar
Klimasiński Krzysztof, Czytanie dotykiem. Specyficzne zagadnienia odbioru tekstów brajlowskich przez niewidomych, „Zeszyty Tyflologiczne” (Warszawa: Polski Związek Niewidomych) 1984, nr 3.
Google Scholar
Netografia | Netography
Google Scholar
Trębacz Zofia, Wielka szpera w getcie łódzkim, ŻIH, https://www.jhi.pl/artykuly/wielka-szpera-w-getcie-lodzkim,386
Google Scholar
License
Copyright (c) 1970 Author&"Holocaust Studies and Materials"
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by/4.0
The journal is published under the Diamond Open Access Standard, CC-BY-4.0 Deed - Attribution 4.0 International - Creative Commons
Similar Articles
- Dariusz Libionka, Jacek Leociak, 75th Anniversary of Operation Reinhardt , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 13 (2017)
- Editors, Ewa Wiatr, Adam Sitarek, From the editors , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Michał Trębacz, “I Am Happy That Mrs. and Mr. Puttersznyt Have Survived the War and That They Are Happy Together.” Ryszard Lerczyński – the Only Righteous from Łódź , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Krystyna Radziszewska, Department for the “Insettled” (Abteilung für die Eingesiedelte) in the Łódź Ghetto in Light of Archival Documents and Autobiographical Texts , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Michał Trębacz, Official and intimate. Łódź ghetto in pictures , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Adam Sitarek, Adriana Bryk, Przełożony Starszeństwa Żydów w Łodzi w latach 1939–1944. Procesy archiwotwórcze, Łódź: Archiwum Państwowe w Łodzi, 2024, 225 s. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 21 (2025)
- Sylweriusz B. Królak, Strolling in the Ghetto. Experience of the Space of the Łódź and Warsaw Ghettoes from a Pedestrian’s Perspective , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Jacek Walicki, The Archive Department of the Łódź ghetto and the Ringelblum Archive , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Irmina Gadowska, Conditions of artistic activity in the Łódź ghetto 1940–1944 in the light of sources: administration documents, recollections and witness testimonies , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
- Adriana Bryk, ‘Chairman’s Best Child’ – Mail Delivery in the Łódź Ghetto (1939–1944) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 16 (2020)
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 > >>
You may also start an advanced similarity search for this article.
