75th Anniversary of Operation Reinhardt
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, No. 13 (2017), pages: 17-53
Publication date: 2017-12-03
Abstract
W nocy z 16 na 17 marca 1942 r. o godzinie 22.00 getto w Lublinie zostało otoczone przez SS i formacje pomocnicze. Na zaciemnionych ulicach włączono oświetlenie. Przedstawiciele Policji Bezpieczeństwa zakomunikowali zebranym pospiesznie członkom Judenratu decyzję o przesiedleniu większości mieszkańców, wyjąwszy posiadaczy wydanych tydzień wcześniej kart pracy. Mieli oni zostać przeniesieni do wydzielonej części getta. Pozostali mieli podlegać deportacji. Wszelkie próby uchylania się od wywózki miały być karane śmiercią. Z miejsca przystąpiono do realizacji tego planu. Oprawcy wdzierali się do mieszkań, wypędzając zdezorientowanych Żydów na ulice. Zastrzelono kilkadziesiąt osób, a 1500 zapędzono na rampę kolejową (...)
Akcja „Reinhardt” była jednym z najbardziej przerażających epizodów w historii XX w. Kilkanaście miesięcy wystarczyło, aby niemieccy i austriaccy kaci położyli ostateczny kres wielowiekowej historii i kulturze polskich Żydów. Niemal każdy rynek polskich miast i miasteczek stawał się miejscem koncentracji deportowanych Żydów, niemal każda ulica polskich miast i miasteczek spłynęła wtedy krwią, niemal każda większa stacja kolejowa była miejscem załadunku jadących na śmierć. Akcja „Reinhardt” odbywała się więc przy odsłoniętej kurtynie, na oczach polskich współmieszkańców, niejednokrotnie przy ich współudziale, a także z ich korzyścią materialną, płynącą z „przejmowania” pozostawionego przez wywiezionych mienia. Skala tego systematycznie przeprowadzonego mordu jest niewyobrażalna. Właśnie dlatego należy wciąż podejmować wysiłki, aby jak najwierniej opisać mechanizm zbrodni oraz działania sprawców. Dziś – według badań przeprowadzonych w 2009 r. na zlecenie Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku – wiedza o tej hekatombie jest wciąż znikoma. Na Treblinkę, największy obóz akcji „Reinhardt”, jako miejsce zagłady wskazało 13,8 procent Polaków, na Sobibór 1,9 procent, na Bełżec 0,9 procent. Ta dramatyczna niewiedza i niepamięć po 75 latach od akcji „Reinhardt” domaga się wypełnienia. Tegoroczny numer rocznika „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” można potraktować jako apel o dalsze gruntowne studia nad tym tematem.
Keywords
Aktion Reinhardt, Lublin, Holocaust
License
Copyright (c) 2017 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nc-nd/4.0/88x31.png)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Other articles by the same auhtor(s)
- Jacek Leociak, Anne Kelly Knowles, Tim Cole, Alberto Giordano (red.), Geographies of the Holocaust , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 14 (2018)
- Dariusz Libionka, Polish Church Hierarchy and the Holocaust – an Essay from a Critical Perspective , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Jacek Leociak, The Holocaust as Presented in the ‘Museum of Life’ (the POLIN Museum and its Problems with the Muranów Genius Loci) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 11 (2015)
- Dariusz Libionka, On Henryk Woliński’s correspondence with Adolf Berman , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 4 (2008)
- Jacek Leociak, I don’t want to expose myself to people’s laughter for hiding Jews in my place . . . the case of Zdzisław and Halina Krzyczkowski) , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 4 (2008)
- Dariusz Libionka, Against a Brick Wall. Interventions of Kazimierz Papee, the Polish Ambassador at the Holy See with Regard to German Crimes in Poland, November 1942–January 1943 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Dariusz Libionka, David Silberklang, Gates of Tears: The Holocaust in the Lublin District , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 11 (2015)
- Dariusz Libionka, The Fighting and the Propaganda: The Uprising in the Warsaw Ghetto from the Perspective of ‘Polish London’ , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. Holocaust Studies and Materials (2017)
- Dariusz Libionka, Joshua D. Zimmerman, The Polish Underground and the Jews, 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 12 (2016)
- Dariusz Libionka, The Biggest Worry of “Polish Patriots” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: No. 5 (2009)