Lektura świadectw Zagłady doskonale obrazuje trudności, jakie napotyka dążenie do sformułowania „wzoru na przeżycie”. Próba generalizacji w konfrontacji z indywidualnym, unikalnym losem, zawsze budzi lęk, że przy okazji zagubimy jakiś istotny, nieuchwytny rys specyficzny dla twórcy zapisu. Opór wynika również z obawy, że wskazując na zbiór czynników sprzyjających ocaleniu, wprowadzamy mimowolnie do naszych rozważań element wartościujący. Jeżeli bowiem rzeczywiście działało jakieś prawo „selekcji” (abstrahując od sensu przypisanego temu słowu przez Niemców), to na czyją rzecz – tych lepszych czy gorszych? A co z osobami, które spełniały warunki „wzoru”, a mimo to zginęły?