Od Redakcji
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 19 (2023), strony: 13-16
Data publikacji: 2023-12-23
Abstrakt
Oddawany do rąk czytelników tom składa się z dwóch bloków tematycznych: 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim i powojennych rozliczeń. Publikacje rocznicowe rozpoczyna niezwykle ważny tekst izraelskiej badaczki Havi Dreifuss o powstaniu i funkcjonowaniu komendy Żydowskiej Organizacji Bojowej. Przynosi on między innymi analizę jednego z najważniejszych dokumentów z tego czasu, jakim jest list Mordechaja Anielewicza do przedstawiciela ŻOB po aryjskiej stronie Icchaka Cukiermana, cytowany w wersjach znacznie się od siebie różniących. Tematem następnego studium, Sharon Gevy, jest rola kobiet w podziemiu żydowskim. Uzupełnieniem są relacje spisane w okresie okupacji przez liderów Poalej Syjon Lewica Polę Elster i Hersza Berlińskiego, członka komendy ŻOB. Zapiski Elster pokazują pierwsze dni powstania, teksty Berlińskiego, o utworzeniu ŻOB i późniejszych epizodach, publikujemy w wersji przejrzanej i uzupełnionej o opuszczone w pierwszej edycji fragmenty dotyczące między innymi postrzegania polskiej konspiracji. Dwa kolejne artykuły poruszają kwestię pamięci o powstaniu w Polsce. Jacek Leociak analizuje upamiętnienia w trzech okresach: te najwcześniejsze, z lat 1944–1945, z krytycznego roku 1968 i współczesne. Ciekawym uzupełnieniem jest omówienie przez Joannę Bachurę-Wojtasik zawartości emitowanych w kontekście rocznicowym audycji Polskiego Radia. Integralną część bloku powstaniowego stanowi sylwetka przywódcy Żydowskiego Komitetu Narodowego Adolfa Bermana nakreślona przez jego syna Emanuela, uzupełniona o trzy teksty poświęcone losom jego archiwum. W sekcji „Materiały” publikujemy opracowane przez Marię Ferenc dokumenty dotyczące planów ratowania działaczy organizacji żydowskich, niepublikowaną relację mężczyzny o nazwisku Maur o ukrywaniu się w bunkrze w pierwszych dniach postania spisaną po aryjskiej stronie (w opracowaniu Barbary Engelking) oraz pamiętnik dziesięcioletniej Rutki Goldman wywiezionej na Majdanek (podany do druku przez Martę Grudzińską). W dziale „Upamiętnienia Zagłady” zamieszczamy między innymi artykuł wybitnej skrzypaczki Marii Sławek o muzyce wykonywanej w kontekście rocznicowym.
Licencja
Copyright (c) 2023 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Jan Grabowski, Dariusz Libionka, Bezdroża polityki historycznej. Wokół Markowej, czyli o czym nie mówi Muzeum , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Dariusz Libionka, Apocrypha from the History of the Jewish Military Union and its Authors , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2008: Holocaust Studies and Materials
- Dariusz Libionka, Lokalne struktury Narodowych Sił Zbrojnych wobec ukrywających się Żydów w świetle powojennych materiałów śledczych i procesowych – przypadek powiatów miechowskiego i pińczowskiego , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 16 (2020)
- Dariusz Libionka, Jan Grabowski, Anatomia donosu ks. Stanisława Trzeciaka na ks. Tadeusza Pudra , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Dariusz Libionka, Polska Podziemna wobec szantażystów i szmalcowników w Warszawie. Korekta obrazu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 14 (2018)
- Dariusz Libionka, Zapisy dotyczące Żydów w warszawskich kronikach policyjnych z lat 1942–1944 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Dariusz Libionka, Prześladowcy Żydów przed Wojskowym Sądem Specjalnym Komendy Głównej AK w 1944 r. , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 15 (2019)
- Dariusz Libionka, Jacek Leociak, 75. rocznica akcji „Reinhardt” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Dariusz Libionka, Polska hierarchia kościelna wobec eksterminacji Żydów – próba krytycznego ujęcia , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Anka Grupińska, Dariusz Libionka, Rozmowa z Józefem Grynblattem, członkiem Betaru i Żydowskiego Związku Wojskowego w czasie powstania w getcie warszawskim , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 3 (2007)