Polska hierarchia kościelna wobec eksterminacji Żydów – próba krytycznego ujęcia
Zagłada Żydów. Studia i Materiały, Nr 5 (2009), strony: 19-69
Data publikacji: 2009-11-09
Abstrakt
Tekst traktuje o postawach polskiej hierarchii katolickiej wobec eksterminacji Żydów. Przedmiotem opisu są działania podejmowane na rzecz konwertytów w latach 1940–1941, postrzeganie przez przedstawicieli wyższego duchowieństwa antyżydowskich zajść w Warszawie (wiosna 1940) i mordów Żydów w Łomżyńskiem (lato 1941), a wreszcie bezpośrednie reakcje biskupów na dokonującą się na ziemiach polskich Zagładę. Szczególnie znaczenie ma kwestia wyjaśnienia przyczyn konsekwentnego pomijania tematu eksterminacji Żydów w korespondencji z Watykanem – papieżem Piusem XII i Sekretariatem Stanu - w latach 1942-1943. Z uwagi na jej rangę w strukturach kościelnych w okresie okupacji w centrum zainteresowania znalazła się postać arcybiskupa krakowskiego Adama Sapiehy. Tekst przynosi również analizę wypowiedzi hierarchów znajdujących się poza krajem (prymasa Augusta Hlonda i biskupa Karola Radońskiego) na temat Żydów i Zagłady, a także omawia stosunek przedstawicieli hierarchii kościelnej do zorganizowanej i indywidualnej akcji pomocy Żydom. Celem autora jest próba zrekapitulowania dotychczasowej wiedzy w oparciu o dostępne badaczom źródła kościelne (polskie i watykańskie) i dokumentację polskiej konspiracji, wskazanie na kontrowersje obecne w dotychczasowych interpretacjach, a także na kierunki i ograniczenia dalszych badań tego zagadnienia.
Słowa kluczowe
Zagłada, Polski Kościół katolicki w czasie II Wojny Światowej, pomoc udzielana Żydom, Adam Sapieha
Licencja
Copyright (c) 2009 Zagłada Żydów. Studia i Materiały
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Dariusz Libionka, Joshua D. Zimmerman, The Polish Underground and the Jews, 1939–1945 , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 12 (2016)
- Dariusz Libionka, Największe zmartwienie „polskich patriotów” , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 5 (2009)
- Dariusz Libionka, Wokół korespondencji Henryka Wolińskiego z Adolfem Bermanem , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 4 (2008)
- Dariusz Libionka, Polish Church Hierarchy and the Holocaust – an Essay from a Critical Perspective , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: 2010: Holocaust Studies and Materials
- Dariusz Libionka, Robert Kuwałek in memoriam , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 10 (2014)
- Dariusz Libionka, David Silberklang, Gates of Tears: The Holocaust in the Lublin District , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 11 (2015)
- Dariusz Libionka, Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933–1945, t. 2: Ghettos in German-Occupied Eastern Europe , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 9 (2013)
- Dariusz Libionka, Anna Bikont, Sendlerowa. W ukryciu , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 13 (2017)
- Dariusz Libionka, The Fighting and the Propaganda: The Uprising in the Warsaw Ghetto from the Perspective of ‘Polish London’ , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr Holocaust Studies and Materials (2017)
- Dariusz Libionka, Zaprowadzanie sprawiedliwości. Śledztwa i postępowania sądowe wobec funkcjonariuszy aparatu okupacyjnego i Polaków w służbie niemieckiej z Kreis Miechów , Zagłada Żydów. Studia i Materiały: Nr 19 (2023)