TY - JOUR AU - Libionka, Dariusz PY - 2018/12/02 Y2 - 2024/03/29 TI - Polska Podziemna wobec szantażystów i szmalcowników w Warszawie. Korekta obrazu JF - Zagłada Żydów. Studia i Materiały JA - ZZSiM VL - IS - 14 SE - DO - 10.32927/ZZSiM.62 UR - https://zagladazydow.pl/index.php/zz/article/view/62 SP - 115-164 AB - <p>Celem tekstu jest analiza, jak plaga szantaży i donosów zagrażających ukrywającym się w Warszawie Żydom była traktowana przez konspiracyjne sądownictwo cywilne i wojskowe (Cywilny Sąd Specjalny i Wojskowy Sąd Specjalny) w okresie 1942–1944. Szeroko zakrojona kwerenda archiwalna pozwoliła na zrewidowanie kilku funkcjonujących w literaturze przedmiotu tez i opinii. Okazało się, że pierwsze wyroki na szantażystów zostały wydane przez warszawski Cywilny Sąd Specjalny kilka miesięcy wcześniej, niż przypuszczano, ale nie zostały one wykonane z powodu braku możliwości technicznych. Krytyczna analiza źródeł pozwoliła również na zakwestionowanie poglądu, że Jan Łakiński został osądzony i zlikwidowany za przyczynienie się do wykrycia schronu, w którym ukrywał się twórca „Oneg Szabat” Emanuel Ringelblum. Fakt, że zlikwidowano go niedługo później, był, jak się okazało, kwestią przypadku. Prawdziwy sprawca wykrycia schronu i śmierci Ringelbluma nie został przez podziemie wykryty i ukarany. Autor dokładniej niż poprzednicy zrekonstruował funkcjonowanie warszawskiego Cywilnego Sądu Specjalnego, opisał sposób i okoliczności wykonania wszystkich wyroków na osoby skazane za działania przeciwko Żydom, a także omówił problem efektywności rozpracowywania szantażystów przez różne struktury polskiej konspiracji.</p> ER -