@article{Turski_2020, title={Przemowa ocalałego z getta łódzkiego wygłoszona 29 sierpnia 2019 r., w dniu obchodów 75. rocznicy likwidacji getta łódzkiego}, url={https://zagladazydow.pl/index.php/zz/article/view/640}, DOI={10.32927/ZZSiM.640}, abstractNote={<p>Moi drodzy Przyjaciele!</p> <p>Jest to dzień szczególny dla wszystkich, ale bardziej dla nas, tych z pierwszego rzędu, ocaleńców z getta łódzkiego. Chyba najbardziej dla mnie i Jerry’ego Berckiego, który tu też jest z nami, ponieważ obaj zostaliśmy właśnie załadowani do tego ostatniego transportu, który odjechał z Radegastu 29 sierpnia [19]44 r.</p> <p>Chciałbym zacząć od wiersza napisanego w getcie.</p> <p>&nbsp;</p> <p><em>Biją dzwony, kraczą wrony</em><br><em>Chaim pierwszy król szalony</em><br><em>zapanował nad miliony.</em><br><em>Popłoch sieje Rumek siwy,</em><br><em>wielki wódz nasz sprawiedliwy.</em><br><em>Z paskarzami wojnę stacza</em><br><em>getto w państwo przeinacza…</em><br><em>Żyd dozorca z żoną Chawą</em><br><em>kręci miotłą w lewo, w prawo,</em><br><em>jak buławą.</em></p> <p>Dlaczego właśnie ten wiersz wybrałem? Ponieważ mówi on o czymś w miarę normalnym. Oto w tym państwie Rumkowskiego, którego on był królem, jest <em>quasi</em>-normalne życie. Nawet Żyd dozorca, co było niegdyś niewyobrażalne.</p>}, number={16}, journal={Zagłada Żydów. Studia i Materiały}, author={Turski, Marian}, year={2020}, month={lis.}, pages={31-34} }